Omgaan met verlies en rouw bij baby’s: rouwreacties en 4 tips

Baby’s begrijpen nog weinig van de dood en laten niet altijd duidelijke rouwreacties zien. Toch is het belangrijk om aandacht te hebben voor verlies en rouw bij baby’s. Als een vader/moeder, broertje/zusje of een andere persoon die dichtbij het gezin staat overlijdt, is dit ook voor een baby ingrijpend. Waar moet je op letten bij je baby? Wat kun je doen om je baby te ondersteunen? Lees hier veelvoorkomende rouwreacties bij baby’s en de tips bij rouw voor een baby of kind van 1 jaar.

Inhoud
Verlies en rouw bij baby’s en dreumes (kind van 0-1 jaar)
Rouwreacties van een baby of dreumes
Tips bij rouw en verlies voor een baby en dreumes

Is je kind al ouder? Lees dan de tips bij rouw in één van deze artikelen. Is je kind tussen de 2 en 5 jaar lees dan het artikel Help je peuter of kleuter omgaan met rouw en verlies: rouwreacties en tips. Is je kind al ouder en tussen de 6 en 12 jaar? Neem dan een kijkje in het artikel: Help je kind van 6-12 jaar omgaan met rouw en verlies.

Verlies en rouw bij baby’s en dreumes

Een baby of een kind van 1 jaar oud begrijpt nog niet wat ‘dood’ betekent. Maar dit wil niet zeggen dat het overlijden van een dierbaar persoon geen impact heeft op een baby. Hoe jong je kind ook is, het overlijden van een dierbaar persoon heeft altijd impact. Een overleden vader, moeder of broertje/zusje zal altijd onderdeel blijven uitmaken van het leven van je kind. Ook al heeft je kind geen bewuste herinneringen meer aan de overledene. Bij kinderen zien we vaak dat ze opnieuw periodes van verdriet en rouw gaan ervaren als ze ouder worden. Dit noemen we herrouwen. Je kind wordt ouder en begrijpt steeds meer over de dood. Hierdoor krijgt het verlies steeds een andere betekenis. De overledene blijft een plek houden in het leven van je kind.

Verlatingsangst

Voor een baby is iemand die hij niet meer ziet, ook echt weg. Daarom huilen baby’s vaak bij het afscheid nemen. Bij het overlijden van een belangrijk persoon reageren baby’s daarom ook vaak met verlatingsangst. Hoe jong je kind ook is, hij of zij voelt vaak wel aan dat er iets aan de hand is of dat er iets veranderd is. Zorg vooral voor voldoende rust en regelmaat. Geef je baby net als normaal veel liefde en troost je baby als hij van slag is.

Hechting

Een baby hecht zich aan zijn ouders of verzorgers, doordat er gereageerd wordt op zijn signalen en behoeften. Je geeft je baby melk als hij honger heeft en je troost je baby als hij verdrietig is. Een veilige hechting is van belang voor de verdere ontwikkeling van je kind. Je baby is nog helemaal afhankelijk van jou. Hij voelt zich veilig als jij er voor hem bent en voor hem zorgt. Door deze interactie tussen je baby en jou ontstaat er een bijzondere band. Je baby leert vertrouwen op zijn omgeving. Zo ontstaat er een veilige hechting tussen ouder en kind.

Een kind hecht zich niet alleen aan z’n moeder of vader, maar ook aan andere belangrijke personen. Als een kind z’n vader of moeder verliest, dan zijn andere belangrijke volwassenen (de andere hechtingsfiguren) voor je kind nu extra belangrijk. Je baby heeft dan een beschikbare, stabiele volwassene nodig die voor hem kan zorgen en kan reageren op zijn behoeftes. Voor baby’s is het ingrijpend als de hechtingsfiguren niet beschikbaar kunnen zijn. Als jij je partner verliest, is het logisch dat je even niet volledig emotioneel beschikbaar kunt zijn voor je baby. Je hebt dan je eigen verdriet en rouwproces. Zoek dan naar personen die dichtbij je kind staan en die kunnen helpen. Zoals een opa, oma of vaste pedagogisch medewerker op de opvang.

Rouwreacties van een baby of dreumes

Hieronder vind je veel voorkomende rouwreacties bij baby’s of dreumesen. Elk kind is anders. Sommige baby’s zullen meer en intensere reacties laten zien dan andere baby’s.

Vaak voorkomende reacties:

• Zoekgedrag naar de overledene
• Onrustiger en meer huilen
• Meer behoefte aan geborgenheid en vastgehouden willen worden
• Minder actief zijn en/of minder snel reageren
• Minder willen drinken of eten

4 tips bij rouw en verlies voor een baby en dreumes

1. Geef net als normaal veel liefde, aandacht en troost aan je baby als hij van slag is.

2. Zorg voor rust en regelmaat. Hou zoveel mogelijk aan vaste routines en gewoontes vast.

3. Zorg voor een emotioneel beschikbare volwassene in verband met de hechting.

4. Vraag hulp voor het verzorgen van je baby aan andere belangrijke personen (hechtingsfiguren).

Verder lezen over rouw en verlies bij kinderen? Bekijk dan het artikel Omgaan met rouw en verlies bij kinderen: rouwreacties en rouwverwerking.

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Mariken Spuij, Klinisch Psycholoog/Psychotherapeut bij TOPP-zorg en universitair docent bij de Universiteit Utrecht. Mariken is expert op het gebied van rouw bij kinderen en jongeren en doet al jaren wetenschappelijk onderzoek naar rouw bij kinderen.