Hoor jij je kind regelmatig zeggen: ‘Ik verveel me’? Als je kind dit zegt, voel je misschien wel meteen irritatie, frustratie of een schuldgevoel. Herkenbaar? Veel ouders ervaren dit dagelijks. Het voelt alsof je constant iets moet regelen of bedenken om je kind bezig te houden. Het komt dus vaak voor, maar toch is verveling bij kinderen niet iets om op te lossen. In dit artikel leer je waarom verveling nuttig is en hoe je ermee kunt omgaan als ouder, zodat je je niet machteloos voelt, maar weet wat te zeggen en doen.
Samenvatting Mijn kind verveelt zich
Verveling bij kinderen is normaal en zelfs waardevol. Het stimuleert creativiteit, zelfstandigheid en veerkracht. Kinderen leren hun aandacht richten, keuzes maken en problemen oplossen zonder constante sturing. Als ouder kun je verveling niet altijd voorkomen, maar je kunt het wel begeleiden. Belangrijk is erkenning geven, vertrouwen tonen en ruimte bieden voor eigen oplossingen. Door praktische tips toe te passen, zoals het stellen van open vragen, het aanbieden van eenvoudige materialen en het beperken van afleiding, help je jouw kind om verveling te benutten.
Oorzaak van verveling bij kinderen
Verveling bij kinderen ontstaat wanneer een activiteit te weinig uitdaging biedt of wanneer een kind geen externe prikkels ontvangt van bijvoorbeeld een activiteit, school, een computerspel, een filmpje of een ander persoon. Je kind weet dan niet wat hij of zij kan doen. Soms ligt het aan de activiteit: het spel is te eenvoudig of te eentonig. Maar soms is de oorzaak structureler.
Onderzoek laat zien dat kinderen tussen 2 en 10 jaar behoefte hebben aan autonomie, maar ouders vaak automatisch oplossingen aandragen (Bench & Lench, 2013). Dit betekent dat kinderen minder gelegenheid krijgen om zelf iets te verzinnen. Kinderen zijn gewend om vermaakt te worden. Ze hebben clubjes, activiteiten en kinderfeestjes. En als ze relaxed thuis zijn dan zijn er de schermen om hun bezig te houden. Deze constante stroom van prikkels spelen een grote rol bij verveling. Je kind heeft misschien niet of minder goed geleerd om zichzelf te vermaken.
Hierbij speelt ook het karakter van je kind een rol. Het ene kind vindt het heerlijk om alleen te zijn, terwijl het andere kind constant contact zoekt. De manier waarop jij hier vervolgens mee omgaat, is ook belangrijk. Als jij je kind gaat vermaken en alles samen doet of schermen aanbiedt, dan leert je kind niet om zelfstandig te spelen en zal hij of zij eerder verveeld zijn. Schermen en andere afleidingen kunnen verveling dus juist versterken, omdat kinderen gewend raken aan directe stimulatie. Deze directe stimulatie krijgen kinderen minder als ze zelfstandig spelen. Als ze wel gewend zijn aan deze directe stimulatie, leren kinderen minder goed om hun aandacht te richten en zelf oplossingen te bedenken.
Tip: Observeer hoe je kind speelt en kijk wanneer verveling ontstaat. Zo leer je signalen van jouw kind herkennen.
Wat levert verveling bij kinderen op?
Verveling bij kinderen is meer dan een ongemakkelijk gevoel voor je kind. Het is een kans waarin je kind zich kan ontwikkelen. Als je kind zich af en toe verveelt, ontwikkelt je kind juist belangrijke vaardigheden. Hieronder vind je een aantal vaardigheden die je kind ontwikkelt bij verveling:
Creativiteit
Wanneer een kind zich verveelt, bedenkt het nieuwe spellen, verhalen of oplossingen. Deze zelfbedachte activiteiten stimuleren probleemoplossend denken en fantasie. Hierdoor leert je kind creatief denken.
Zelfstandigheid
Door verveling leren kinderen zelf keuzes te maken. Ze ontdekken wat ze leuk vinden en leren initiatief nemen in plaats van altijd af te wachten. Een belangrijke vaardigheid in onze maatschappij. Zo vergroot de zelfstandigheid van je kind.
Zelfregulatie
Als kinderen zich vervelen, dan moeten ze hun impulsen beheersen en hun aandacht richten op iets saais. Hierdoor leren ze zich aanpassen en doorzetten, zelfs als een activiteit niet meteen spannend is.
Veerkracht
Door korte momenten van ongemak leren kinderen omgaan met frustratie. Ze ontdekken dat verveling tijdelijk is en dat ze zelf oplossingen kunnen vinden. Ze worden veerkrachtig doordat ze leren omgaan met negatieve emoties.
Sociale vaardigheden
Verveling kan ook de sociale vaardigheden van je kind verbeteren. Als je kind met andere kinderen samen speelt, zonder sturing van een activiteit of een volwassene, dan leert je kind veel sociale vaardigheden. Grote kans dat er op een punt ook samen verveling ontstaat, dan leert je kind gevoelens benoemen, luisteren naar de ander, samenwerken, overleggen en conflicten oplossen.
Verveling bij kinderen voorkomen
Verveling bij je kind volledig voorkomen is onmogelijk, en dat hoeft ook niet. Het doel is dus niet om verveling te voorkomen, maar om je kind te leren omgaan met verveling.
Structuur en routine
Vaste momenten voor spel, rust en activiteiten helpen je kind zijn/haar aandacht beter te richten. Een voorspelbare dag maakt het makkelijker voor je kind om zelfstandig keuzes te maken.
Zelfstandig spelen
Leer je kind van jongs af aan zelfstandig spelen in plaats van altijd samen te spelen of je kind constant externe prikkels aan te bieden. Bouw het zelfstandig spel op als je kind hier moeite mee heeft. Lees hier meer over in het artikel: Hoe leer je je kind zelfstandig spelen: 6 tips.
Ruimte voor eigen initiatief
Laat je kind zelf een activiteit kiezen. Dit kan iets eenvoudigs zijn, zoals tekenen, bouwen met blokken of spelen met zand. Zo ontwikkelt je kind zijn/haar eigen ideeën.
Balans tussen uitdaging en eenvoud
Een spel dat te makkelijk is, leidt tot verveling, een spel dat te moeilijk is tot frustratie. Vind de gulden middenweg en observeer waar je kind plezier uit haalt.
Beperk schermtijd
Beperk schermtijd en andere afleidingen. Teveel externe stimulatie voorkomt dat je kind leert om zijn/haar aandacht te richten en om zelf creatieve oplossingen te bedenken. In het artikel: Hoeveel schermtijd is goed voor mijn kind? lees je hier meer over.
Jij hoeft de verveling van je kind niet op te lossen. Geef je kind erkenning en vertrouwen. Zeg bijvoorbeeld: “Hè, je verveelt je. Weet je? Dat heb ik ook weleens. Ik weet zeker dat het je iets zal bedenken, soms duurt dat even.”
Rian Meddens – Orthopedagoog Generalist
Praktische tips voor ouders bij het omgaan met verveling
Hier volgen 7 praktische tips voor ouders als jouw kind zich verveelt. Wat kun je doen om je kind te begeleiden bij verveling en je kind te leren omgaan met verveling in plaats van het voor je kind op te lossen.
1. Zie verveling als een kans, geen probleem
Verveling is een emotie die je kind helpt om creativiteit en zelfregulatie te ontwikkelen. Het is niet jouw taak om de verveling weg te nemen. Los het dus niet op voor je kind door dingen te gaan verzinnen, organiseren of regelen voor je kind.
2. Geef je kind de kans om het zelf op te lossen
In plaats van meteen iets te organiseren of te zeggen “ga gewoon iets doen”, geef je kind de ruimte om de verveling te ervaren en zelf oplossingen te bedenken.
3. Erken gevoel en geef vertrouwen
Geef ruimte aan de beleving van je kind door zijn of haar gevoelens te benoemen en te erkennen. Zeg bijvoorbeeld: “Ik hoor dat je je verveelt. Dat heb ik ook weleens. Ik weet zeker dat het je iets zal bedenken, soms duurt dat even.”
4. Geef ruimte
Geef je kind daarna de ruimte. Onderdruk de drang om iets te verzinnen of iets te gaan doen met je kind. Zelfs een paar minuten van verveling kunnen al waardevol zijn voor je kind.
5. Stel open vragen
Blijft je kind naar jou toekomen, dan heeft je kind meer hulp nodig. Stel dan open vragen en draag nog steeds geen oplossingen aan. Stel bijvoorbeeld één van deze vragen: “Wat wil je nu zelf doen?”, “Waar heb je zin in?”, “Wat heb je al allemaal bedacht?”. Zo kun je je kind begeleiden en hem/haar in kleine stappen zelf laten ontdekken wat hij/zij leuk vindt.
6. Beperk constante afleiding
Zorg dat schermen en andere snelle prikkels niet meteen de verveling van je kind wegnemen. Zo leert je kind om zelf oplossingen te verzinnen. Het hebben van vaste schermtijden helpt hierbij, zodat je kind weet dat het scherm geen optie is op het moment van verveling.
7. Geef aan dat vervelen normaal is
Benoem naar je kind dat het normaal is om je te vervelen. Dat jij dit ook weleens hebt en dat het in eerste instantie misschien gefrustreerd raakt, maar dat dat oké is. Erken nogmaals de emoties en geef daarna het vertrouwen dat je weet dat jouw kind uiteindelijk iets zal verzinnen, ook al duurt het misschien even. Zo leer je je kind negatieve emoties verdragen en zelfregulatie.
Conclusie
Verveling bij kinderen is geen probleem, maar een kans. Het stimuleert creativiteit, zelfstandigheid, veerkracht en zelfregulatie. Als ouder kun je kinderen helpen door erkenning te geven, geduld te hebben en ruimte te bieden voor de oplossingen van je kind. Zo verandert verveling van een frustrerend moment in een waardevol leer- en ontwikkelingsmoment.
Literatuur
- Bench, S. W., & Lench, H. C. (2013). Boredom as a seeking state: Optimal arousal and self-regulation. Personality and Social Psychology Review, 17(1), 35–42.
- Kennedy, B. (2022). Good Inside: Parenting with Empathy and Confidence. Good Inside Inc.
