Hoe lang mag jouw kind TV kijken, op de tablet, computeren of gamen? Het is vaak lastig te bepalen hoeveel beeldschermtijd je kind krijgt per dag. Beeldschermen horen erbij, ze zijn overal. Maar wat is nu goed voor de ontwikkeling van je kind? Elk gezin, elk kind en elke ouder is anders. Daarom is het lastig om een vast aantal minuten te adviseren voor iedereen. Toch is het belangrijk om als ouders bewust te bedenken hoe lang jouw kind achter een beeldscherm zit. Wat is goed voor je kind? Waar moet je rekening mee houden?
- Opgroeien met beeldschermen
- 1. Zorg voor genoeg andere activiteiten naast beeldschermtijd
- 2. Eerst belangrijke taken, dan beeldschermtijd
- 3. Beeldschermen tijdens het eten
- 4. Beeldschermen voor het slapen gaan
- 5. Sta er goed bij stil
- 6. Geef het goede voorbeeld wat betreft beeldschermtijd
- 7. Maak duidelijke afspraken over beeldschermtijd
Opgroeien met beeldschermen
Er zijn steeds meer onderzoeken die aantonen dat het gebruik van veel beeldschermen en smartphones negatief zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Met name de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen heeft er onder te lijden.
Voor baby’s en kinderen tot 4 jaar geldt dat het beter is om beeldschermen zoveel mogelijk te vermijden, want kinderen op deze leeftijd leren het meeste door zelf te ervaren en te voelen.
Voor kleuters kan schermtijd leerzaam zijn als je kind educatieve programma’s kijkt of educatieve spelletjes doet. Maar ook dan is het belangrijk om de schermtijd zoveel mogelijk te beperken, want alle andere ervaringen zijn waardevoller voor de ontwikkeling van je kind. Zorg dat je kleuter niet meer dan 30 minuten per dag scherm kijkt en verdeel dit het liefste over korte momenten op de dag, bijvoorbeeld een paar keer 10 minuten.
Kinderen op de basisschool vanaf 6 jaar vinden filmpjes, gamen en schermen vaak geweldig. Op deze leeftijd is het belangrijk om een balans te vinden tussen schermtijd en andere activiteiten (zoals spelen, sporten, vriendjes, slapen) zie de tips hieronder. Hou de richtlijn aan voor maximaal 60 minuten per dag.
Voor pubers vanaf 12 jaar worden schermen steeds normaler. Ook huiswerk wordt vaak op de computer gemaakt. Hou voor deze groep een maximum van 2 uur per dag aan. Het huidige advies is om pas met een smartphone te starten vanaf 14 jaar en social media vanaf 16 jaar, omdat smartphones en social media veel negatieve gevolgen blijken te hebben voor jongeren.
Over het algemeen geldt hoe minder beeldschermtijd, hoe beter. Als kinderen spelen en contact hebben met bijvoorbeeld leeftijdsgenoten dan leren kinderen meer sociale vaardigheden en beter omgaan met uitdagingen, teleurstellingen en frustraties, waardoor ze veerkrachtiger en zelfverzekerder worden. Ook blijken schoolprestaties dan beter te zijn. Dus hoe minder schermtijd een kind krijgt, hoe meer kans hij/zij heeft om andere ervaringen op te doen en emotionele veerkracht op te bouwen (Haidt, 2024).
- Baby’s en peuters → Het liefst niet en anders maximaal 15 minuten per dag.
- Kleuters → maximaal 30 minuten, verdeeld over korte momenten op de dag
- Kinderen van 6 tot 12 jaar → Maximaal 60 minuten per dag
- Pubers van 12 tot 18 jaar → Maximaal 120 minuten per dag, waarbij wachten met een smartphone tot 14 jaar en social media tot 16 jaar.
Hier volgt een aantal tips die je helpen bij het opstellen van afspraken over de hoeveelheid beeldschermtijd voor je kind:
1. Zorg voor genoeg andere activiteiten naast beeldschermtijd
Zorg dat je kind niet alleen maar achter een beeldscherm zit, maar ook andere activiteiten doet. Voor de ontwikkeling van kinderen zijn de volgende activiteiten erg belangrijk:
- spelen
- sporten
- contact met anderen
- voldoende slapen
Zorg dat de beeldschermen niet de meeste tijd in beslag nemen, maar dat er meer tijd is voor deze activiteiten. Probeer bij het vinden van andere activiteiten aan te sluiten bij de interesses van je kind. Laat je zoontje niet fietsen als hij hier een hekel aan heeft. Maar stimuleer je kind om dingen te doen die hij leuk vindt, dat werkt het beste. Lees meer over sporten en zelfvertrouwen in het artikel: Welke sport is goed voor het zelfvertrouwen van je kind?
2. Eerst belangrijke taken, dan beeldschermtijd
Laat je kind eerst belangrijke taken doen, voordat hij TV mag kijken of op de tablet mag. Met belangrijke taken bedoelen we:
- Persoonlijke verzorging, zoals aankleden, tanden poetsen, haren kammen, wassen
- Taakjes in huis, bijvoorbeeld bord opruimen, vaatwasser inruimen, konijn eten geven
- Educatieve taken, zoals huiswerk, lezen
Bedenk eerst zelf goed welke activiteiten jij belangrijk vindt. Wat moet je kind gedaan hebben voordat hij of zij op een beeldscherm mag? Als het geen vakantie is, kan dit bijvoorbeeld zijn: eerst huiswerk maken en dan gamen. In de vakantie is het lastiger, omdat dan de vaste structuur wegvalt. Gebruik voor de vakantie het schema hieronder. Hier staan activiteiten op een rijtje die eerst gedaan moeten zijn voordat het beeldscherm aan mag. Gebruik dit voorbeeldoverzicht hieronder of maak zelf een overzicht met jullie afspraken. Zo weet je zeker dat je kind eerst de activiteiten heeft gedaan die jij belangrijk vindt.
Download het overzicht als PDF
3. Beeldschermen tijdens het eten
Het eten is in veel gezinnen een sociaal moment. Het is belangrijk dat kinderen leren dat sociaal contact waardevol is. En voor hun fysieke ontwikkeling is het goed dat ze eten met aandacht. Zo leren ze bijvoorbeeld beter luisteren naar hun lichaam, heb ik nog honger of zit ik al vol?
Vind jij dit ook belangrijk om je kind mee te geven? Maak dan de afspraak om tijdens eetmomenten geen beeldschermen te gebruiken.
4. Beeldschermen voor het slapen gaan
Bedenk tot hoe laat jullie kinderen op een beeldscherm mogen. Het advies is om in elk geval één uur voor het slapen gaan geen beeldschermen meer te gebruiken. Doe je dit wel, dan rem je de aanmaak van melatonine. Melatonine is een hormoon dat ervoor zorgt dat je in slaap valt. Als je naar een beeldscherm kijkt vlak voor het slapen gaan, dan kun je er inslaapproblemen van krijgen.
5. Sta er goed bij stil
Denk er echt even over na. Bedenk goed wat jij belangrijk vindt. Wat is acceptabel voor de leeftijd van je kind? Bedenk samen met je partner of een andere mede-opvoeder wat een goede tijd zou zijn en stel afspraken op. Wat vind jij goed voor je kind? Wat past bij de leeftijd van je kind? In de vakantie is er meer vrije tijd, dus dan mag het misschien wel langer. Blijf je bewust van de risico’s van te veel schermtijd en zorg dat er genoeg speeltijd overblijft in het ‘echte’ leven.
6. Geef het goede voorbeeld wat betreft beeldschermtijd
Bij het bedenken van hoe lang je kind achter een beeldscherm zit, moet je je ook realiseren dat jij het rolmodel voor je kind bent. Kinderen kopiëren gedrag. Zit je zelf de hele dag achter je smartphone, computer of tablet? Dan wordt het lastig om je kinderen het de hele dag te verbieden. Zorg dat je afspraken maakt over beeldschermtijd, die je zelf ook kan naleven. Zoals bijvoorbeeld geen telefoon aan tafel, een schermvrije dag en als je met je kind praat of een activiteit onderneemt leg je je telefoon weg.
7. Maak duidelijke afspraken over beeldschermtijd
Heb je bedacht wat jij belangrijk vindt, maak dan duidelijke afspraken met je kinderen over de beeldschermtijd. Hoe meer duidelijkheid er is voor kinderen, hoe beter ze de afspraken zullen naleven. Leg goed uit waarom jullie deze afspraken bedacht hebben en waarom je dit belangrijk vindt. Spreek je kinderen erop aan als ze de afspraken niet nakomen.
Bronnen bij dit artikel
Haidt, J. (2024). Generatie Angststoornis. Wat sociale media met onze kinderen doen. Utrecht: Ten Have.
NJI
POSITIEF &
RELAXED OPVOEDEN
TOP Opvoeder!
Het werkboek voor ouders, voor meer balans, plezier en zelfvertrouwen tijdens het opvoeden.
Opvoeden op een manier die bij jou past.
