Duurzaam opvoeden is belangrijk voor de toekomst van je kind. Want het gaat niet goed met onze aarde. Kijk maar naar de bosbranden, hitterecords, droogtes en heftige stormen. Als we willen dat onze kinderen kunnen genieten van onze mooie wereld, dan moeten we er zuinig op zijn. Hier lees je alles over duurzaam opvoeden. Wat is het eigenlijk precies? Hoe praat je over duurzaamheid met je kind? Plus 10 tips om zelf duurzaam op te voeden!
Wat is duurzaam opvoeden?
Duurzaam opvoeden betekent dat je je kind bewust maakt van de invloed van jouw leefstijl op de aarde. Je leert je kind over de wereld, natuur en wat wij als mens nodig hebben. Daarbij gaat het erom dat we de aarde niet uitputten, zodat onze kinderen (en de kinderen van onze kinderen) kunnen leven op een fijne, leefbare aarde. Een kleine groep rijke mensen zorgt nu voor de grootste vervuiling, terwijl het grootste deel van de wereldbevolking hiervan de gevolgen ondervindt.
Bij duurzaam opvoeden ben je je bewust van je ecologische voetafdruk en probeer je deze zo klein mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door zo min mogelijk te consumeren en zo min mogelijk afval te produceren. Dit kan al door je kind te leren afval te scheiden, minder vlees te eten en niet altijd maar nieuwe (plastic) spullen te kopen. Het voorbeeld dat jij geeft is heel belangrijk. Ga je zelf vaak met de fiets, scheid je afval en eet je geen vlees? Dan laat je je kind zien dat je bewuste keuzes maakt.
Als je regelmatig de auto neemt of elke dag vlees eet, dan wil dat niet meteen zeggen dat je niet duurzaam opvoedt. Het gaat erom dat je je kind ervan bewust maakt dat alles wat wij in Nederland hebben niet vanzelfsprekend is. Leer je kind zuinig te zijn met de natuur en onze aarde door duurzaam op te voeden!
Praten over duurzaamheid met je kind
Hoe kun je met je kind over duurzaamheid praten? Het is een ingewikkeld onderwerp en kinderen kunnen er bang of verdrietig van worden. Het stukje vlees op hun bord was ooit een echt dier, zoals ze zien op de kinderboerderij. Toch is het wel belangrijk om er met je kind over te praten.
Vertel je kind over onze wereld, de natuur en klimaatverandering. Vertel dat het vlees dat je kind eet een dier was en dat afval scheiden belangrijk is, zodat er nieuwe spullen van gemaakt kunnen worden.
Sluit wel altijd goed aan bij de leeftijd van je kind. En vertel nooit gruwelijke details. Vertel tegen een kleuter bijvoorbeeld dat je de fiets neemt, omdat de lucht dan schoner blijft. Het is daarbij belangrijk om niet alleen informatie te geven, maar ook samen actie te ondernemen en te zoeken naar een hoopvol toekomst perspectief.
Wees eerlijk en beantwoord hun vragen, maar blijf altijd positief over de toekomst. Het is hun toekomst. Jij kan ook veel van je kind leren over duurzaamheid, stel je open voor zijn of haar ideeën en oplossingen. En ga zo met de ideeën van je kind nog beter duurzaam opvoeden.
Bespreek met je kind hoe hij of zij ervoor kan zorgen dat de wereld een mooie plek blijft. Hierdoor krijgt je kind een gevoel van controle en dat helpt. Bijvoorbeeld door afval te scheiden, speelgoed weg te geven aan jongere kinderen of te verkopen op de rommelmarkt. Door van zakgeld geen nieuw plastic speelgoed te kopen of door geld in te zamelen met een sponsorloop voor kinderen die geen speelgoed of schoon drinkwater hebben.
Praat met oudere kinderen over Greta Thunberg en bekijk samen filmpjes van haar. Hoe bijzonder is het wat zij heeft bereikt? Praat hier met je kind over en steun je kind als hij of zij acties wilt ondernemen.
Naast het praten is het voor kinderen ook belangrijk om genoeg momenten te hebben om te ontspannen en niet bezig te zijn met de klimaatverandering. Uit onderzoek blijkt dat als kinderen af en toe lekker onbezorgd zijn, dit een gezonde manier is van het omgaan met klimaatverandering. Dit is belangrijk voor het psychisch welzijn van je kind.
10 tips: duurzaam opvoeden
1. Geniet van natuur en dieren
Neem je kind van jongs af aan mee naar de kinderboerderij, het bos of het strand. Ga lekker naar buiten! Zo leer je je kind al jong om te genieten van onze aarde. Je geeft je kind dan een fijn en positief gevoel over de wereld waar we in leven. Ze leren houden van dieren en de natuur. Uit onderzoek blijkt dan ook dat als kinderen al jong met de natuur in aanraking komen, de kans groter is dat ze zich daar later ook mee bezig houden.
2. Minder of geen vlees eten en boodschappen uit de regio
Ook door het eten van minder vlees draag je een belangrijke steen bij aan duurzaamheid. Vlees is enorm belastend voor het milieu, dus als je duurzaam wilt zijn, kook dan een paar keer per week (of helemaal) vegetarisch. En gooi zo min mogelijk eten weg, maar vries het in of eet het een dag later met de lunch.
Koop jij wel eens biologische producten? Of bijvoorbeeld groente of fruit van de boer om de hoek? Dan ben je goed bezig met duurzaam opvoeden. Kies in de supermarkt bijvoorbeeld voor groente en fruit uit het seizoen en die in Nederland verbouwd zijn.
3. Zorg voor een sterke band met je kind en een goed sociaal netwerk
Uit onderzoek blijkt dat kinderen die een sterke band hebben met hun vader en/of moeder minder snel psychische problemen krijgen door de klimaatverandering. Deze kinderen zijn veerkrachtiger en kunnen makkelijker zoeken naar oplossingen en een positieve bijdrage leveren. Zorg dus voor een sterke band met je kind. Geef je kind positieve aandacht, doe leuke dingen samen en geef veel liefde. Stimuleer daarnaast contacten met leeftijdsgenoten.
Luister goed naar de zorgen die je kind heeft en neem je kind serieus. Als ouders kunnen we veel leren van onze kinderen op het gebied van duurzaamheid. Het is hun toekomst en kinderen hebben vaak hele creatieve ideeën en oplossingen voor duurzaam opvoeden.
4. Stop met vliegen en neem de fiets en het OV
Door te vliegen en te rijden met je auto stoot je veel CO2 uit. Vooral vliegen is heel belastend voor het milieu. Wil je toch lekker op vakantie? Kies dan voor een bestemming in Europa. Europa is prachtig! En daar kun je ook komen met de trein of auto. Wil je toch een verre reis maken of familie bezoeken ver weg, doe dit dan af en toe. Neem thuis niet standaard de auto, maar gebruik de fiets of het openbaar vervoer (OV). Het is niet altijd makkelijk om overal met het openbaar vervoer te komen, maar ben je in elk geval bewust van je keuze. Een treinreis is voor kinderen super leuk!
5. Duurzame bankrekening
Spaar jij voor je kind? Zorg dan dat je dit doet bij een duurzame bank, zoals de Triodos-bank of de ASN-bank. Zij investeren alleen in duurzame projecten. Zo weet je zeker dat het geld van je kind niet naar de olie- of wapenindustrie gaat. Dit geldt trouwens ook voor je eigen spaar- en betaalrekeningen.
6. Tweedehands spullen
Als je kinderen krijgt, moet je veel spullen aanschaffen. Ze ontwikkelen zich snel en hun interesses veranderen, waardoor ze steeds weer ander speelgoed leuk vinden. Ook uit kleding groeien ze snel en het maken van kleding kost veel energie en grondstoffen. Bovendien wordt onze kleding vaak gemaakt door kinderen in slechte arbeidsomstandigheden. Probeer te consuminderen door gebruik te maken van tweedehands kleding en speelgoed. Kijk op rommelmarkten of op Marktplaats. Of maak gebruik van een speel-o-theek. Geef spullen door die je zelf niet meer gebruikt, zoals speelgoed en kleding. Maar ook andere gebruiksvoorwerpen zoals kinderfietsjes, een babybadje, ledikantje, box etc. Je maakt er een ander blij mee en het is heel duurzaam!
7. Wasbare luiers
Heb je nog jonge kinderen? En zit je kind nog in de luiers? Draag dan je steentje bij door het gebruik van wasbare luiers. Het is niet alleen duurzaam, maar ook nog eens goedkoper, beter voor de huid van je kindje en je kind is eerder zindelijk!
Bij het gebruik van wasbare luiers stoot je tot 2,5 keer minder CO2 uit ten opzichte van wegwerpluiers. Tegenwoordig zijn deze wasbare luiers erg makkelijk in het gebruik en in heel veel leuke kleurtjes te krijgen.
Vind je wasbare luiers nog een stap te ver? Gebruik dan in elk geval wasbare zwemluiers in plaats van wegwerp zwemluiers. Er zijn tegenwoordig ook hele leuke wasbare billendoekjes! Of gebruik billendoekjes van eco-merken.
8. Duurzame cadeau’s
Bij een verjaardag horen cadeautjes. Kinderen genieten van het uitpakken en kunnen uren spelen met hun nieuwe cadeaus. Wil je het duurzaam aanpakken? Vraag dan zelfgemaakte, 2e hands of belevenis-cadeaus (kaartjes om iets leuks te gaan doen). Als je zelf naar een kinderverjaardag gaat, geef dan ook een 2e hands cadeau. Bijvoorbeeld speelgoed waar je eigen kind niet meer mee speelt. Wil je toch iets nieuws geven, koop dan speelgoed van gerecycled materiaal.
9. Genieten van ervaringen in plaats van spullen
Leer je kind van jongs af aan te genieten van ervaringen. Van samen zijn en leuke dingen doen met elkaar. Lekker shoppen kan soms een goed gevoel geven, maar probeer je kind dit niet mee te geven. Dit fijne gevoel duurt vaak maar kort, terwijl een fijne herinnering veel waardevoller is. Daarnaast kunnen spullen ook een last met zich meebrengen, je moet ervoor zorgen en het steeds weer opruimen.
Leer je kind al jong om spullen niet zomaar weg te gooien, maar wees zuinig. Ook erg leuk (en voordelig) is het knutselen met afvalmaterialen!
Zorg dat je zo min mogelijk plastic gebruikt, zodat je zo min mogelijk afval hebt om te scheiden. Gebruik dus een stoffen boodschappentas, een shampoo bar, een herbruikbaar drinkflesje, je eigen spork en rietjes van bamboe of papier.
“Het is ontzettend belangrijk om op te komen voor de toekomst van je kind. Helaas geeft de politiek nog steeds prioriteit aan de belangen van grote fossiele bedrijven boven die van onze kinderen. De Zweedse Greta heeft laten zien wat scholieren kunnen bereiken met hun stakingen voor het klimaat. Het is hoog tijd dat wij ouders dat voorbeeld volgen. Spreek je uit en roep onze leiders tot verantwoording!”
– Liset Meddens (Mothers Rise Up NL en Fossielvrij NL)
10. Kom op voor de toekomst van je kind!
De wetenschappers en alle onderzoeken zijn duidelijk. De klimaatverandering gaat razendsnel en zorgt voor natuurrampen en het uitsterven van veel diersoorten. Binnenkort zijn veel plekken op onze aarde niet meer bewoonbaar door de hitte en de stijgende zeespiegel. Zo blijft er geen fijne toekomst over voor onze kinderen. De overheid handelt niet naar deze kennis. Dus roep de politiek op om hun verantwoordelijkheid te nemen. Doe mee aan petities of lokale stakingen. Spreek je uit! Sta op voor de toekomst van je kind!
Neem je vaak de fiets en recycle je het afval? Dan zal jouw kind dat normaal vinden en deze goede gewoontes van je overnemen. Deze kleine beetjes helpen, maar de politiek en de grote vervuilers moeten echt gaan veranderen. De noodzaak is erg groot. Bedenk dus naast het duurzaam opvoeden, hoe jij kunt bijdragen aan de toekomst van je kind!
Bronnen bij dit artikel
