Bijten komt veel voor bij kinderen tot 4 jaar. Vooral een kind van 2 jaar bijt regelmatig. Sommige kinderen proberen het een keer uit, maar andere kinderen doen het veel vaker. Kinderen bijten jou, een broertje of zusje, of andere kinderen op bijvoorbeeld de opvang. Als je kind regelmatig bijt, is dat heel vervelend. Je kind doet een ander veel pijn. Soms zie je zelfs een afdruk van de tandjes in een arm of been van de ander staan. Wat kun je doen om je kind dit bijten af te leren? Hoe moet je reageren?
Waarom bijt mijn kind?
Het is belangrijk om te weten dat je kind niet bijt, omdat het jou of een ander kindje moedwillig pijn wil doen. Een jong kind kan zich nog niet inleven in de ander en zal dus niet goed begrijpen dat de ander pijn heeft door zijn gedrag. Kinderen bijten vaak vanuit onmacht. Ze kunnen zich nog niet anders uiten. Ze hebben nog niet genoeg woorden om te zeggen wat ze willen of hoe ze zich voelen.
Het kan zijn dat je kind boos, bang of jaloers is of zich gefrustreerd voelt. Bijvoorbeeld omdat het graag een speeltje wil dat een ander heeft. Ook bijten sommige kinderen vanuit liefde. Juist omdat ze bijvoorbeeld hun broertje of zusje heel lief vinden. Of omdat ze contact zoeken met een ander kindje, maar nog niet weten hoe ze dit handig moeten aanpakken. Naast deze oorzaken kan ook nog meespelen dat je kind behoefte heeft aan meer aandacht van jou.
Zie je bij je kind naast het bijten nog meer agressief gedrag? Lees dan het artikel over agressief gedrag bij peuters voor het omgaan met agressief gedrag in 3 stappen. Is je kind al ouder? Lees dan verder in het artikel over omgaan met woedebuien bij kinderen.
Wat kan ik doen?
Bedenk dat je kind het niet verkeerd bedoelt. Als je kind een eerste keer bijt, mag je best reageren met een natuurlijke, felle reactie, zoals: “Auuwww, dat doet pijn!”. Als je kind vaker bijt, is het beter om met niet te veel emotie te reageren. Word in elk geval niet boos, maar negeer het gedrag ook niet. Je kind moet leren dat dit gedrag niet mag. Stop je kind en leg kort en rustig uit dat bijten niet mag en pijn doet.
> “Bijten met je tanden mag niet, dat doet pijn.”
Soms kan het helpen om je kind even uit de situatie te halen. Doe dit niet als straf, maar neem je kind bijvoorbeeld even op schoot of zoek een rustig plekje. Probeer te achterhalen waarom je kind bijt en als je dit weet, benoem het dan. Bijvoorbeeld:
>“Je wil graag samen spelen”
>“Je bent boos omdat je ook dat speeltje wilt”
> “Je bent gefrustreerd omdat het niet lukt”
>“Je vindt je zusje zo lief”
>“Je wil graag even iets samen met mij doen”
Verder is het goed om te proberen het bijten te voorkomen. Let goed op wanneer je kindje bijt. In welke situaties gebeurt het en wanneer gaat het juist goed? Bijt je kindje bijvoorbeeld vaak als het erg moe is, in vrije spelsituaties of als het contact of aandacht wil? Als je dit kunt achterhalen, kun je je kind hierbij gaan helpen en de ‘bijt-incidenten’ voor zijn.
Is je kind al ouder en laat het agressief gedrag zien? Neem dan een kijkje in het artikel omgaan met woedebuien bij kinderen.
Leer je kind ander gedrag
Als je je kind alleen vertelt dat hij niet mag bijten, weet hij nog niet wat hij wel kan doen. Je kind heeft nog niet genoeg vaardigheden om duidelijk te maken wat hij wil. Help hem hierbij. Wat kan je kind doen als hij dat speeltje wil? Of als hij boos is? Of z’n zusje zo lief vindt dat hij haar bijt? Leer je kind een vraag te stellen: “Mag ik dat autootje? ” of bij jonge kinderen is het woord: “auto?” al genoeg. Leer je kind een kusje te geven, als het bijt vanuit liefde.
En als je kind bijt vanuit angst, zorg dan voor veiligheid. Sommige kinderen gaan bijten, omdat ze overprikkeld raken. Zij hebben meer ruimte of een rustigere omgeving nodig. Let erop dat je consequent reageert, dus elke keer hetzelfde. Je kind weet dan waar het aan toe is en leert sneller wat het kan doen in plaats van bijten.
Lees meer over het aanleren van ander gedrag in het artikel over positief omgaan met je kind.
Extra tip: Help mijn peuter luistert niet!
Nog een extra tip voor ouders die willen dat hun peuter beter gaat luisteren:
de online opvoedcursus Help mijn peuter luistert niet!
Femke ontwikkelde deze cursus speciaal voor ouders met een peuter. Ik ontmoette Femke voor het eerst een aantal jaar geleden en ik was meteen onder de indruk van haar drive. Ze is pedagoog en gespecialiseerd in peuters. In deze online cursus ontdek je in 4 weken waarom je kind niet luistert en wat een effectieve aanpak is bij peuters. Zodat je niet (meer) hoeft te mopperen, dreigen en boos te worden. Je kind gaat weer luisteren en jij weet hoe je positieve opvoedtechnieken kunt gebruiken. En dat zonder te straffen en te belonen. Bekijk hier meer informatie over de cursus Help mijn peuter luistert niet.
Heb je vragen over hoe je kunt omgaan met slapen of eten bij je peuter? Lees dan de artikelen:
Mijn kind wil niet eten. Wat kun je doen? 8 tips of effectieve slaaptips bij kinderen.
Bijten op de kinderopvang
Bijt je kind ook op het kinderdagverblijf? Ga dan in gesprek met de leid(st)ers om samen een plan te maken om je kind te helpen dit gedrag af te leren. Licht eventueel andere ouders in en leg uit waar het gedrag vandaan komt. Spreek met de leid(st)ers af hoe jullie gaan reageren als je kind bijt en doe dit zowel thuis als op het kinderdagverblijf op dezelfde manier. Zorg dat er ook daar geen straf of boosheid bij komt kijken. Blijf voor ogen houden dat je kind bijt vanuit onmacht. Zoek samen naar de oorzaak van het bijten en help je kind om dit op te lossen.
