Vindt jouw kind zelfstandig spelen moeilijk? Heeft het moeite om zichzelf te vermaken? Of verveelt het zich snel? Veel kinderen vinden het lastig om alleen te spelen. Peuters, kleuters, maar ook oudere kinderen van bijvoorbeeld 5, 6, 7 of 8 jaar hebben hier vaak moeite mee. Ze willen het liefste jouw aandacht en dat kan best vermoeiend zijn. Zeker als je bezig bent met koken of een telefoongesprek probeert te voeren. Lees hier hoe dit komt, wat je mag verwachten van je kind en wat je kunt doen om je kind zelf te leren spelen.

Waarom vindt mijn kind zelfstandig spelen moeilijk?

Het ene kind kan zichzelf beter vermaken dan het andere kind. Hier kunnen verschillende oorzaken voor zijn. Bijvoorbeeld doordat je kind van jongs af aan gewend is om samen met jou te spelen. Misschien omdat je kind de oudste is, of enig kind. Hierdoor heeft je kind minder de kans gehad om zichzelf te leren vermaken. Ook het karakter van je kind speelt mee. Is je kind bijvoorbeeld heel bewegelijk, snel afgeleid en steeds op zoek naar nieuwe uitdagingen en nieuwe prikkels? Dan is jezelf vermaken moeilijker. Veel kinderen hebben ook wat hulp nodig om aan de slag te gaan. Ze vinden het moeilijk om te beginnen met spelen, maar als je ze even op weg helpt, lukt het daarna wel om zichzelf te vermaken.

Hoe lang kan mijn kind zelfstandig spelen?

De leeftijd van je kindje speelt ook mee. Van een kind op de basisschool mag je verwachten dat het zichzelf langere tijd kan vermaken. Terwijl je van een dreumes of peuter hierin nog niet te veel kunt verwachten. Kijk goed naar jouw kind en wat hij of zij al aankan. Grofweg kun je deze tijden als richtlijn aanhouden:

Peuter -> ongeveer maximaal een kwartier

Kleuter -> iets langer, ongeveer 20 tot 30 minuten

Kinderen vanaf 7 jaar -> ongeveer een klein uur

Elk kind is anders. Kijk goed naar wat jouw kind aankan. En heeft hij of zij er nog moeite mee? Help je kind dan om zelfstandig te leren spelen met de volgende tips.

Tips om je kind zelfstandig te leren spelen

1. Help je kind met kiezen

Kinderen vinden het vaak moeilijk om te beginnen. Ze moeten eerst kiezen wat ze willen doen en het dan ook nog gaan regelen. Overleg met je kind waar hij zin in heeft en noem verschillende opties. Is je kind nog jong of heeft het veel moeite met kiezen? Noem dan 2 opties waaruit je kind kan kiezen. Is je kind wat ouder, maak dan een lijst of kaartjes met alles wat je kind leuk vindt om te doen. Laat je kind vooral alles zelf bedenken. Hang de lijst op of zet de kaartjes op een plek waar ze makkelijk te pakken zijn.

2. Vaste momenten

Geef je kind een vast moment waarop het zelf speelt. Bijvoorbeeld uit school eerst samen iets drinken, kletsen of iets leuks kleins samen doen. En daarna is het tijd om zelf te spelen. Je kind weet met een vaste dagindeling waar het aan toe is en wat er van hem of haar verwacht wordt. Dit geeft duidelijkheid.

3. Help je kind op weg

Als je kind erg veel moeite heeft om zichzelf te vermaken, is de hulp bij het kiezen niet voldoende. Je kunt dan eerst even samen spelen. Help je kind met opstarten en zeg daarna dat je even iets anders gaat doen. Heeft je kind veel behoefte aan duidelijkheid, spreek dan van tevoren af hoe lang je meespeelt. Volg tijdens het samenspelen het spel van je zoon of dochter.

4. Aandacht geven

Geef tussendoor korte momentjes van positieve aandacht. Ga af en toe even kijken en geef bijvoorbeeld een complimentje. Zeker bij peuters is dit heel belangrijk. Houd het moment van aandacht kort. Let er bij oudere kinderen op dat je je kind met een complimentje niet uit het spel haalt. Spreek van tevoren af dat je tijdens het ‘zelf spelen’ niet steeds reageert als je kind iets vraagt of zegt.

5. Maak de momenten steeds langer

Bouw de momenten van alleen spelen op, in kleine stapjes. Begin met een paar minuten en bouw dit langzaam op naar een kwartier of langer, afhankelijk van de leeftijd van je kind. Je kunt hiervoor een kookwekkertje gebruiken, zodat je kind precies weet waar het aan toe is.

6. Neem de tijd

Zelf leren spelen is niet iets wat een kind van de ene op de andere dag kan. Zeker als ze dit niet gewend zijn of hier vanuit hun karakter moeite mee hebben. Neem de tijd voor de opbouwfase. Is je kind al iets ouder? Bespreek dan dat je kind al heel veel zelf kan. Noem dit allemaal op en vertel dat hij of zij nu ook oud genoeg is om zelf te leren spelen. Laat je kind de voordelen opnoemen van zelf kunnen spelen en laat je kind meedenken in het maken van een plannetje om dit te leren. Gebruik daarbij oplossingsgerichte vragen.

Leer je kind ook omgaan met gevaarlijke situaties. Lees de tips in het artikel: Gevaarlijk spel bij je kind. Wat te zeggen in plaats van voorzichtig!

Is het ook goed om samen met je kind te spelen?

Jazeker! Dit is goed voor jullie band, de taalontwikkeling en sociale vaardigheden van je kind. Het is goed dat je kind leert om zichzelf te vermaken, maar van samen spelen met jou leert je kind ook veel. Probeer dus ook af en toe momentjes te vinden waarop je samen speelt. Probeer je kind dan ruimte te geven in z’n spel en volg hem of haar.

Over de auteur

Rian Meddens

Rian is orthopedagoog generalist en werkt ruim 15 jaar met kinderen, ouders en gezinnen. Haar passie ligt bij het oplossingsgericht werken. Ze heeft het boek: Oplossingsgericht Opvoeden. Doen en denken in mogelijkheden geschreven. Rian is de trotse moeder van 2 zoons en een dochtertje.

Verder lezen: