Hoe vertel je je kind dat je gaat scheiden?

Gaan jij en je partner uit elkaar en hebben jullie kinderen? Dan komt er een moment dat je aan je kind(eren) moet gaan vertellen dat jullie gaan scheiden. Veel ouders zien hier tegenop. Het is dan ook een ingewikkeld gesprek. Want hoe vertel je je kind dat je gaat scheiden? Welke woorden gebruik je? En wat is het beste moment? Lees hier waar je op moet letten als je aan je kind vertelt dat jullie uit elkaar gaan.

Wanneer vertel je je kind dat jullie gaan scheiden?

Wacht met vertellen totdat het besluit om uit elkaar te gaan definitief is en totdat de datum waarop één van jullie uit huis vertrekt bekend is. Vertel het niet te lang, maar ook niet te kort van tevoren. Houd ongeveer een paar weken voordat één van de ouders het huis verlaat aan als richtlijn. Maar houd daarbij ook rekening met de leeftijd van je kind. Hoe jonger je kind is, hoe langer je wilt wachten. Terwijl je bij oudere kinderen soms al eerder duidelijkheid wilt geven, zelfs als nog niet bekend is wanneer één van jullie uit huis gaat. Je wilt in elk geval voorkomen dat kinderen van iemand anders te horen krijgen dat jullie uit elkaar gaan.

Kinderen voelen vaak al aan dat er iets aan de hand is. Als dat zo is, kunnen ze zelf gaan invullen wat dat zou kunnen zijn. Ze kunnen de meest verschrikkelijke dingen bedenken, waardoor ze angstig kunnen worden. Dus geef bij spanningen en conflicten zo snel mogelijk duidelijkheid.

Ben je in het proces om te beslissen of jullie wel of niet uit elkaar zullen gaan? Lees dan het artikel: Is scheiden beter voor kinderen?

MASTERCLASS ZO VERTEL JE HET JE KIND

Leer wat je moet zeggen
Voorkom verwarring bij je kind
Weet om te gaan met de emoties

Gezamenlijk vertellen?

Ga je samen met je (ex)partner aan je kind vertellen dat jullie gaan scheiden of doe je dat alleen? De voorkeur heeft om het gezamenlijk te doen. Vertel het dus met beide ouders samen. Een kind ziet het dan als een boodschap van jullie samen en dat is fijn voor kinderen. Je laat meteen merken dat jullie samen ouders blijven en samen voor de kinderen blijven zorgen. Bespreek van tevoren hoe jullie het gaan brengen en wie wat zal zeggen. Dan weet je wat je van elkaar kan verwachten en kun je spanningen voorkomen. Zorg dat je allebei aan het woord komt, zodat de kinderen het echt als een boodschap van jullie samen zien. Zorg ervoor dat je elkaar niet tegenspreekt en dat er geen conflicten ontstaan. Het draait nu even helemaal om de kinderen. Er moet ruimte zijn voor hun gevoelens en vragen.

Verwacht je ernstige ruzie, discussies of conflicten, dan kan je ervoor kiezen om het apart te vertellen. Bespreek het in dat geval wel altijd allebei met jullie kind(eren) en laat elkaar weten wanneer dit gebeurd is. Hoe goed je samenwerkt met je ex-partner bepaalt hoeveel last je kinderen van de scheiding hebben. Doe er alles aan om conflicten te voorkomen en een goede samenwerking op te bouwen.

Als jullie meerdere kinderen hebben, probeer het ze dan gezamenlijk te vertellen, zodat ze dezelfde informatie krijgen en steun aan elkaar kunnen hebben. Als de leeftijdsverschillen groot zijn, kan je ook overwegen om het je kinderen apart te vertellen. Zorg dan dat er nooit veel tijd tussen zit, zodat ze het niet van elkaar horen, maar van jullie als ouders. Ook wil je voorkomen dat één kind het geheim moet houden voor zijn broertje of zusje.

Er komt als ouder veel op je af tijdens een scheiding. Er moet veel geregeld worden voor de kinderen. De Rijksoverheid heeft een brochure “Uit elkaar…. en de kinderen dan?”, waarin je veel praktische informatie vindt over wat je moet regelen als je uit elkaar gaat en kinderen hebt. Zoals informatie over het opstellen van een ouderschapsplan en welke andere wettelijke verplichtingen je hebt als ouder.

Het moment waarop je je kind vertelt dat je gaat scheiden

Kies een plek waar je kind zich veilig voelt en waar ook de mogelijkheid is om zich terug te trekken. Meestal is dit thuis, bijvoorbeeld in de woonkamer of keuken.

Kies een rustig moment, waarop niemand wordt afgeleid. Dus geen televisie of telefoons of andere afleiding. Vertel het niet vlak voor het slapen gaan, want dan kan je kind zich erg alleen gaan voelen en je kind heeft dan niet de mogelijkheid om erover te praten als het daar behoefte aan heeft. Vertel het bijvoorbeeld in het weekend, op een zaterdag- of zondagochtend. Er is dan genoeg ruimte voor je kind om te praten, zich terug te trekken, alleen te zijn, verdrietig te zijn of vragen te stellen.

In dit filmpje vertellen kinderen van verschillende leeftijden over het moment dat ze van hun ouders hoorden dat ze uit elkaar zouden gaan.

Wat moet je altijd vertellen?

Wat vertel je nu precies als je je kind vertelt dat jullie gaan scheiden? Vertel in elk geval dat jullie uit elkaar gaan en niet meer in één huis willen wonen. Zeg erbij dat dit iets is tussen jullie als ouders en niet komt door de kinderen. Zeg nooit: “Papa/mama wil niet meer bij ons wonen”, maar neem als ouders samen de verantwoordelijkheid. Zelfs als één van jullie niet achter de scheiding staat.

Geef een korte algemene uitleg over waarom jullie gaan scheiden op het niveau van je kind zonder details of oordelen.
Het is belangrijk voor kinderen om te horen waarom jullie uit elkaar gaan, zodat ze het beter kunnen begrijpen en om te voorkomen dat kinderen het gevoel krijgen dat de scheiding hun schuld is. Zeg bijvoorbeeld:

  • dat jullie niet meer van elkaar houden of niet meer verliefd zijn op elkaar
  • dat jullie elkaar te vaak verdrietig maken
  • of dat jullie te veel ruzie maken
  • of dat jullie het niet meer gezellig hebben samen

Houd het altijd algemeen en zonder details!

Vertel er meteen bij dat jullie wel altijd evenveel van de kinderen blijven houden. Dat zal nooit veranderen. En dat zowel papa als mama ook na de scheiding samen voor de kinderen blijven zorgen. Ook als één van jullie in een ander huis woont of als je kinderen papa of mama maar af en toe zien. 

Sluit aan bij de leeftijd van je kind

Zorg dat je aansluit bij de leeftijd van je kind. Hoe jonger het kind is, hoe minder informatie je hoeft te geven. Houd het kort en simpel. Kinderen kunnen nog maar kort hun aandacht ergens bij houden, maak er dus geen lang gesprek van. Een scheiding is voor hen nog abstract. Probeer het dan ook zo concreet mogelijk te maken, zeg bijvoorbeeld: “Papa gaat in een ander huis wonen”. Als je kind iets ouder is, begrijpen ze al veel meer. Je kan dan meer uitleg en informatie geven, maar belast kinderen nooit met onnodige details.

In de volgende artikelen lees je de belangrijkste aandachtspunten per leeftijd: 

Hoe vertel je een peuter of kleuter dat je gaat scheiden?
Hoe vertel je een kind van 6, 7 of 8 jaar dat je gaat scheiden?
Hoe vertel je je kind van 9, 10 of 11 jaar dat je gaat scheiden?
en Hoe vertel je een puber dat je gaat scheiden?

Bied zoveel mogelijk duidelijkheid

Draai er niet te lang omheen en gebruik eenvoudige en simpele woorden. Zeg dat je iets belangrijks moet vertellen en zeg dat jullie uit elkaar gaan. Vertel dat de scheiding definitief is en dat het niet meer goed kan komen. Zeg erbij dat het niet de schuld van je kind is en dat je kind er niets aan kan doen om jullie weer bij elkaar te brengen. Het is jullie beslissing en die staat vast. Vertel daarnaast wat er allemaal gaat veranderen en hoe de omgangsregeling zal worden, voor zover dit duidelijk is. 

Als er nog veel onduidelijk is, vertel dan dat jullie nu ook nog niet precies weten wat er allemaal gaat veranderen, maar dat je dit je kind zal vertellen zodra er meer bekend is. Geef altijd zo duidelijk mogelijk antwoord op alle vragen van je kind. Wel geldt ook hier dat je je kind niet moet belasten met details en jouw oordelen over je ex-partner of de scheiding, dat kan namelijk schadelijk voor ze zijn. 

In dit filmpje adviseert Sterre van 12 jaar om met elkaar aan tafel te gaan zitten, te zeggen dat het niet zo goed gaat en op een rustige manier te vertellen dat jullie uit elkaar gaan.

Omgaan met (schuld)gevoelens

Veel kinderen voelen zich schuldig over de scheiding van hun ouders. Benadruk daarom altijd dat het niet aan je kind ligt dat jullie uit elkaar gaan. Het is niet de schuld van je kind en je kind kan niets veranderen aan de scheiding. Een scheiding is iets tussen volwassenen en nooit de schuld van een kind.

Benoem kort je eigen gevoelens. Kinderen mogen ook weten hoe jij je voelt over de scheiding. Doe dit in elk geval als jouw emoties erg zichtbaar zijn, terwijl je het vertelt. Hou het wel kort, want het draait op dit moment om je kind. 

Veel kinderen voelen zich machteloos tijdens de scheiding van hun ouders. Het helpt om ze te betrekken bij het nemen van beslissingen die ze direct aangaan, dan voelen ze zich minder machteloos en dat helpt bij de verwerking van de scheiding.

In deze open brief leggen kinderen van gescheiden ouders uit hoe het is om te horen dat je ouders uit elkaar gaan. Villa Pinedo is een platform voor kinderen van gescheiden ouders.

Loyaliteitsproblemen voorkomen

Voor, tijdens of na een scheiding is de kans op loyaliteitsproblemen groot. Kinderen voelen zich klem zitten tussen hun vader en moeder. Voorkom loyaliteitsproblemen door altijd met respect over elkaar te praten en elkaar niet zwart te maken. Laat je kind voelen dat hij of zij van de andere ouder mag houden. Laat je kind nooit kiezen tussen jullie als ouders.

Reacties van kinderen

Kinderen kunnen heel verschillend reageren op de boodschap dat hun ouders uit elkaar gaan. Toch zullen verdriet, boosheid en angst altijd emoties zijn die spelen. Kinderen voelen zich vaak afgewezen als ze horen dat hun ouders gaan scheiden. Ze willen niet dat hun ouders uit elkaar gaan, ze voelen zich in de steek gelaten. Ook kunnen ze het gevoel krijgen te moeten kiezen en dat kunnen ze niet.

Sommige kinderen reageren door boos te worden, anderen zullen gaan huilen en weer andere kinderen zullen veel vragen stellen, stilvallen of weglopen. Vaak reageren kinderen (vooral jonge kinderen) nauwelijks of onverschillig op de boodschap dat hun ouders gaan scheiden. Ze gaan gewoon weer spelen. Kinderen leven nog in het moment en het kan zijn dat ze nog niet beseffen wat de scheiding echt betekent.

Begrip tonen en herhalen

Hoe je kind ook reageert, reageer altijd begripvol en geef ruimte. Het kan moeilijk zijn om je kind zo boos of verdrietig te zien. Probeer er voor je kind te zijn, neem gevoelens serieus en laat merken dat het normaal is dat je kind veel gevoelens heeft. Alle gevoelens mogen er zijn, ook als dat betekent dat je kind boos op jou is. Als je kind er niet over wil praten, respecteer dit dan en begin er op een ander moment nog eens over. Kinderen verwerken heftige gebeurtenissen allemaal op een andere manier. Ze zullen niet alles meteen begrijpen en niet alles zal meteen helemaal tot ze doordringen. Vragen komen meestal pas een dag of paar dagen later. Probeer vragen altijd zo duidelijk mogelijk te beantwoorden, zonder jouw gevoelens of oordelen over de scheiding door te laten schemeren.

De belangrijkste punten op een rijtje:

Herhaal de belangrijkste punten meerdere keren op verschillende momenten. De belangrijkste punten op een rijtje als je je kind vertelt dat je gaat scheiden. Vertel in elk geval:

  • dat jullie altijd evenveel van je kind blijven houden, ook na de scheiding
  • dat het niet de schuld is van je kind
  • dat de scheiding definitief is en je kind hier niets aan kan veranderen
  • dat je kind altijd met vragen of gevoelens bij je terecht kan.

De manier waarop je aan je kind vertelt dat jullie uit elkaar gaan is erg belangrijk. Vertel je de juiste dingen, dan maakt dit veel verschil voor je kind. Vertel het samen, op een veilige, vertrouwde plek en houd het simpel en kort. Zeg in elk geval dat het niet de schuld is van je kind en dat jullie altijd even veel van je kind blijven houden. Jij kent jouw kind(eren) en jullie situatie het beste, dus zoek een manier die bij jullie past. Zorg in elk geval dat je deze punten meeneemt in het gesprek met je kind.

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over hoe je de scheiding zo goed mogelijk met je kind(eren) kunt bespreken? Je bent niet alleen. Veel ouders worstelen met deze lastige situatie. Daarom heb ik de online Masterclass “Scheiding: zo vertel je het je kind” ontwikkeld. Met video’s, templates en een stappenplan krijg je het vertrouwen om dit op een kalme en liefdevolle manier aan te pakken. Van tips voor het juiste gesprek tot adviezen om loyaliteitskwesties te voorkomen.
Veel sterkte!

MASTERCLASS ZO VERTEL JE HET JE KIND

Leer wat je moet zeggen
Voorkom verwarring bij je kind
Weet om te gaan met de emoties

15585

Gratis Positieve Opvoedtips

Vul je e-mailadres in en krijg iedere twee weken gratis extra tips in je mailbox:

Scroll naar boven