Cyberpesten is enorm ingrijpend voor kinderen. Lees daarom wat jij kan doen om dit te voorkomen voor je kind. Jij als ouder kan van alles doen om te voorkomen dat je kind last krijgt van cyberpesten. In dit artikel lees je wat cyberpesten is en wat de gevolgen voor je kind kunnen zijn. En natuurlijk vind je de belangrijkste tips om cyberpesten te voorkomen en wat je kan doen als je kind al te maken heeft met cyberpesten. Lees ook de tips voor als jouw kind andere kinderen pest.
Wil je meer lezen over pesten? Lees dan ook deze artikelen:
Mijn kind pest: 10 tips voor ouders
Maak je kind weerbaar tegen pesten: 12 tips
Wat is cyberpesten?
Bij cyberpesten -ook wel online pesten of digitaal pesten genoemd- wordt een kind gepest via internet of sociale media. Net als bij gewoon pesten gaat cyberpesten ook over het maken van kwetsende opmerkingen, roddelen, schelden of buitensluiten. Hiernaast zijn er ook unieke vormen van pesten die horen bij cyberpesten. Zoals het hacken van accounts, het verspreiden van foto’s of filmpjes of plaatsen van nare berichten uit naam van de ander.
Net als bij ‘gewoon pesten’ is er sprake van een ongelijkheid tussen de pester en het slachtoffer. Er is één kind (of een groepje kinderen) dat sterker is en steeds wint, de ander voelt zich gekwetst en bedreigt. Cyberpesten is voor kinderen even ingrijpend als ‘gewoon pesten’. Het verschil met klassiek pesten is dat de dader anoniem kan zijn. Hierdoor voelt de pester zich vaak minder geremd en kan het pesten veel verder gaan. Ook het verspreiden van filmpjes en foto’s is voor kinderen heel ingrijpend. Toch blijkt uit onderzoek dat er veel overlap is tussen klassiek pesten en cyberpesten. Kinderen die betrokken zijn bij gewoon pesten (zowel daders en slachtoffers) zijn ook vaker betrokken bij cyberpesten.
Gevolgen van cyberpesten
De gevolgen van cyberpesten zijn over het algemeen net zo groot als die van klassiek pesten. Als een kind langdurig gepest wordt dan heeft dit een grote impact op zijn welzijn en ontwikkeling. Een kind kan erg onzeker en ongelukkig worden door het petsten. Gepest worden heeft invloed op het zelfbeeld van je kind. Het vermindert het vertrouwen in zichzelf en in leeftijdsgenoten. Leerprestaties gaan vaak achteruit. Kinderen die gepest worden kunnen bang zijn om naar school te gaan en om contacten met leeftijdsgenoten aan te gaan. Dat kan dan weer leiden tot eenzaamheid en depressieve gevoelens. Ook komen lichamelijke klachten (zoals hoofdpijn, buikpijn, slaapproblemen) vaak voor bij kinderen die gepest worden.
Aanpak bij cyberpesten
Cyberpesten stopt meestal niet vanzelf. Vanwege de grote gevolgen voor het gepeste kind is het belangrijk om er zo snel mogelijk bij te zijn. Hoe langer het pesten duurt, hoe moeilijker het is om het op te lossen. Daarom is het belangrijk om je kind van te voren al te leren wat het moet doen als er iets naars gebeurd. Een kind dat gepest wordt heeft steun nodig van zijn omgeving, zowel van ouders als van school. Neem je kind serieus en praat met de betrokken. Een samenwerking tussen verschillende partijen werkt het beste om het cyberpesten te laten stoppen. Als je kind gepest wordt door bekenden van school ga dan in gesprek met leerkrachten en maak samen een plan om het pesten te stoppen. Doe dit ook als het pesten alleen online en/of buiten schooltijd plaats. Op de website pestweb.nl staat informatie speciaal voor kinderen over (cyber)pesten. Ook kun je meer informatie vinden op de websites Stoppestennu.nl en Cyberpestendebaas.nl.
Tips om cyberpesten te voorkomen
Wat kun jezelf doen om cyberpesten bij je kind te voorkomen? Wat kun je je kind meegeven? En hoe kun je als ouder helpen? Lees de tips hieronder.
Sociale media & internet gebruik
Praat met je kind over het gebruik van sociale media en internet. Maak hier afspraken over. Spreek bijvoorbeeld af dat je online nooit privégegevens deelt, scherm samen een account of profiel af voor vreemden, plaats geen foto’s en filmpjes of alleen neutrale, accepteer alleen vriendschapsverzoeken van bekenden uit het dagelijks leven, hou inloggegevens altijd geheim.
Niet verbieden
Verbied het gebruik van sociale media en internet niet. Uit onderzoek blijkt dat kinderen van ouders die sociale media verbieden juist meer kans hebben om online gepest te worden. Social media is voor kinderen enorm belangrijk. Het is onderdeel van hun sociaal leven. Verbied het niet, maar blijf wel betrokken bij wat ze online doen en maak afspraken.
Praten over Cyberpesten
Praat met je kind over cyberpesten. Wat is het? Komt het voor in de klas? Heeft je kind het wel eens gezien of meegemaakt? Bespreek de gevolgen van cyberpesten voor het slachtoffer.
Leer je kind om ook online respectvol om te gaan met anderen. Bespreek daarbij dat je geen kwetsende opmerkingen maakt via media die je in het dagelijks leven ook niet zou maken.
Neem eens samen met je kind een kijkje op pestweb.nl. Hier staan tips voor kinderen hoe je online pesten kan voorkomen: Doe Oké op internet!
Hulpvragen
Vertel je kind dat het belangrijk is om hulp te vragen als het iets meemaakt of ziet gebeuren online, wat niet oké voelt. Leer je kind om naar iemand toe te gaan die hij of zij vertrouwt, bijvoorbeeld naar jou, een leerkracht, buurvrouw, tante etc. Kinderen vertellen vaak niet als ze gepest worden, omdat ze zich ervoor schamen of bang zijn voor straf of om niet begrepen te worden.
Let op signalen
Let op mogelijke signalen bij je kind die kunnen wijzen op (cyber)pesten. Verandert het gedrag van je zoon of dochter plotseling? Is hij of zij bijvoorbeeld ineens veel stiller, gaat hij of zij minder om met vrienden? Signalen zoals teruggetrokken gedrag, sneller boos of geïrriteerd, veel lichamelijk klachten, achteruitgaande schoolprestaties of niet meer naar school willen komen vaak voor.
Weerbaarheid en zelfvertrouwen
Als je kind weerbaarder is heeft het minder kans om gepest te worden. Dit geldt ook voor cyberpesten. Help je kind bij het ontwikkelen van weerbaarheid. Zorg dat je kind in voldoende situatie komt waar het kan leren omgaan met andere kinderen. Is je kind weinig weerbaar en wil je je kind helpen? Dan kan je een weerbaarheidstraining of sociale vaardigheidstraining (Sova-training) overwegen. Hier leert je kind omgaan met leeftijdsgenoten, voor zichzelf op te komen en kan hiermee oefenen in een veilige situatie. Soms kan het vinden van een geschikte weerbaarheidstraining een hele zoektocht zijn, het CJG bij jullie in de buurt, je huisarts of op school weten ze meestal goede plekken waar je terecht kan. Lees hier of je kind een weerbaarheidstraining nodig heeft.
Naast weerbaarheid speelt ook het zelfvertrouwen van je kind een grote rol. In het artikel “Hoe vergroot je het zelfvertrouwen van je kind” en “10 oefeningen: vergroot het zelfvertrouwen van je kind” lees je veel tips over hoe jij als ouder het zelfvertrouwen van je kind kan vergroten.
Tips als je kind gepest wordt
Als je er achter komt dat je kind gepest wordt is dat verschrikkelijk. Je kunt je machteloos voelen omdat je je kind niet kan beschermen. Toch ben jij als ouder belangrijk bij de aanpak om het pesten te laten stoppen. Hoe kun je je kind helpen?
- Praat over het pesten. Geef je compliment dat hij of zij naar je toe gekomen is. Luister naar je kind. Toon begrip en geef erkenning voor de nare gevoelens. Neem je kind serieus, probeer advies achterwege te laten en sta aan de kant van je kind, zodat je kind zich begrepen en gesteund voelt.
- Neem niet meteen actie, maar laat wel weten dat je hem of haar gaat helpen. Bedenk samen een oplossing en bepaal samen de beste aanpak.
- Verbied het niet om op internet te gaan. Soms lijkt dit een oplossing, maar het is niet eerlijk om je kind te straffen en daarnaast sluit je het kind daarmee ook deels af van andere sociale contacten.
- Leer je kind hoe het kan reageren op pestgedrag. Geef je kind het advies om niet te reageren op kwetsende mails, berichtjes of filmpjes. Bewaar deze berichten wel en overweeg eventueel of je aangifte wilt doen. Blokkeer degene die je kind lastigvalt. Als er berichten of filmpjes op een website staan, neem dan contact op met de eigenaar van de website en vraag om het te verwijderen. Leer je kind om hulp in te schakelen als het weer gepest wordt.
- Werk samen met school. Bespreek het pesten met de leerkracht of de pestcoördinator van school en bedenk samen oplossingen om het pesten te laten stoppen. Ook als het pesten alleen online of buiten schooltijd plaatsvindt. Kinderen die online gepest worden, worden ook vaker op school gepest. Daarom is het belangrijk dat school er vanaf weet. Scholen moeten om een sociale veilige omgeving te creëren voor kinderen. Als het pesten wel op of via school plaatsvindt zijn ze verplicht om ermee aan de slag te gaan. Iedere school moet een pestprotocol hebben, hier kun je naar vragen als ouder.
- Vergroot het zelfvertrouwen van je kind. Kinderen die positief over zichzelf denken durven makkelijker voor zichzelf op te komen. Kijk voor meer tips bij ‘Weerbaarheid en Zelfvertrouwen’ hierboven.
Wil je meer tips om je kind weerbaar te maken tegen pesten? Zo voorkom je niet alleen online pesten, maar ook pesten op school, op straat of een club? Lees dan de tips voor ouders in het artikel: Maak je kind weerbaar tegen pesten: 12 tips.
Tips als je kind cyberpest
Soms kom je er achter dat jouw kind anderen kinderen pest. Ook dan is het belangrijk om actie te ondernemen. Veel pesters overzien niet de impact van hun daden. Hoe kan je ervoor zorgen dat je kind stopt met pesten?
- Luister naar je kind. Vraag wat er is gebeurd en wat je kind heeft gedaan. Probeer zo open mogelijk te luisteren, zonder meteen een oordeel te geven. Probeer samen met je kind te achterhalen hoe het komt dat je kind pest. Een goede vraag die je hierbij kan stellen is: “hoe kon dit gebeuren?”.
- Geef uitleg over pesten. Vertel dat pesten echt niet kan en dat het in sommige gevallen zelfs strafbaar is. Leg uit wat de impact is van hun daden en bespreek de gevolgen voor het slachtoffer. Let op dat je in dit gesprek je kind niet afwijst. Maak onderscheid in gedrag en persoon. Keur je kind niet af als persoon, keur alleen zijn pestgedrag af.
- Bedenk samen met je kind een oplossing om het pesten te laten stoppen en hoe de relatie met het gepeste kind herstelt kan worden. Bespreek ook met je kind hoe hij of zij positief kan omgaan met andere kinderen en hoe jij hierbij kan helpen.
- Bespreek het op school of op de plek waar de kinderen elkaar van kennen. Bedenk met je kind hoe het de relatie met het gepeste kind kan herstellen.
- Investeer in de relatie met je kind. Maak extra aandacht en tijd voor je kind vrij. Veel pesters hebben een minder sterke band met hun ouders. En ze hebben de behoefte om te voelen dat ze er toe doen. Verbied het gebruik van nieuwe media niet, maar toon interesse. Laat je kind je uitleg geven en blijf betrokken.
Wil je graag meer tips als jouw kind andere kinderen pest? Niet alleen online maar ook op school, straat of op een sportclubje? Lees dan hier verder: Mijn kind pest: 10 tips voor ouders.
Het is lastig om altijd goed grip te hebben op cyperpesten. Daarom is het zo belangrijk om er met je kind over te praten en goede afspraken te maken. Heb je een vraag of wil je advies over pesten, de weerbaarheid of het zelfvertrouwen van je kind? Stuur een mail of plan een persoonlijk consult met Rian Meddens, orthopedagoog.
Bronnen bij dit artikel
