Trekt je kind zich vaak terug? Ziet het erg op tegen dingen of reageert het juist agressief? Of zegt je kind vaak dat het iets niet kan? Dan kan er sprake zijn van een laag zelfbeeld. Kinderen met een laag zelfbeeld durven niet goed te vertrouwen op zichzelf en zitten vaak minder lekker in hun vel. Daarom is het belangrijk om een laag zelfbeeld te herkennen bij je kind.
Wat is een zelfbeeld?
Een zelfbeeld is de manier waarop je jezelf ziet. Het is het beeld dat je kind over zichzelf heeft. Een zelfbeeld kan zowel positief als negatief zijn. Een jong kind is zich nog niet bewust van zichzelf. Naar mate je kind ouder wordt, wordt het steeds bewuster van zichzelf. Toch begint de ontwikkeling van een zelfbeeld al vroeg. Kinderen van ongeveer 2 jaar leren het verschil tussen jongens en meisjes. Ze beseffen dan dat ze zelf een jongen of een meisje zijn. Dit is het begin van het bewuste zelfbeeld.
Hiernaast ontwikkelt het zelfbeeld zich ook onbewust. Hierin speelt veel mee, zoals de opvoeding, hechting en de ervaringen die je kind heeft meegemaakt. Een zelfbeeld ontwikkelt zich in interactie met de omgeving. Het is dus niet zo dat je kind met een laag zelfbeeld geboren wordt. De basis ligt in de vroege kinderjaren, maar naarmate je kind ouder wordt ontwikkelt het zelfbeeld zich verder.
Wil jij je kind helpen bij het vergroten van zijn zelfvertrouwen? Volg dan de online cursus
Minder Onzeker, Meer Zelfvertrouwen. Deze leuke cursus is inclusief oefeningen om samen met je kind te doen!
Kinderen met een laag zelfbeeld
Kinderen met een laag zelfbeeld denken negatief over zichzelf. Een laag zelfbeeld wordt ook wel een negatief zelfbeeld genoemd. Ze hebben het gevoel dat ze niet goed genoeg zijn.
Het begint meestal bij onzekerheid. Lees alles over onzekere kinderen van 4, 5 of 6 jaar in dit artikel en hier alles over onzekere kinderen van 7, 8, 9 of 10 jaar. Sommige kinderen hebben weinig zelfvertrouwen en dit kan leiden tot een laag zelfbeeld.
Als je kind een laag zelfbeeld heeft dan ziet je kind vooral wat het niet goed doet. Hij of zij denkt dat anderen alles beter kunnen. Elke keer als iets mislukt dan denkt het: “Zie je wel, ik kan helemaal niks goed doen”.
Terwijl als er iets wel goed gaat dan denken ze: “dat was geluk” of “dat lukte door de ander”. Je kind ziet dan niet meer wat ze zelf goed gedaan heeft en kan ook niet trots zijn op zichzelf. Een succes wordt toegeschreven aan iemand (of iets anders) en nooit aan zichzelf of hun eigen vaardigheden.
Hoe herken ik een laag zelfbeeld bij mijn kind?
Een laag zelfbeeld is soms moeilijk te herkennen. Je kind is bijvoorbeeld heel angstig, somber of juist heel druk, agressief of snel boos. Dit gedrag kan voortkomen uit een laag zelfbeeld. Maar als je kind één van deze gedragingen laat zien, wil dat niet meteen betekenen dat je kind ook een laag zelfbeeld heeft. Daarom is het ook zo moeilijk te herkennen. Naast dit gedrag kun je letten op de hier onderstaande kenmerken.
Kenmerken van een laag zelfbeeld:
- Je kind praat negatief over zichzelf, bijvoorbeeld “Ik ben dom” of “Ik kan ook niks goed doen”
- Je kind vraagt veel bevestiging of hij het wel goed doet
- Je kind heeft moeite kritiek. Hij wordt dan boos of klapt juist dicht
- Je kind heeft moeite om voor zichzelf op te komen
- Je kind vertoont opvallend gedrag: veel teruggetrokken, erg verlegen of angstig, snel boos of prikkelbaar, agressief of veel last van onverklaarbare lichamelijke klachten
- Je kind denkt negatief over zichzelf op meerdere gebieden, zoals z’n uiterlijk, leercapaciteiten op school, sportvaardigheden, z’n gedrag en het omgaan met vriendjes
- Je kind vindt het moeilijk om complimenten te ontvangen
- Je kind blokkeert regelmatig of vermijdt spannende situaties
Als je kind één van deze kenmerken heeft, wil dat niet meteen zeggen dat hij of zij een laag zelfbeeld heeft. Wel kan het dan belangrijk zijn om te werken aan het zelfvertrouwen van je kind.
Tips bij een laag zelfbeeld
Als ouder heb je veel invloed op het zelfbeeld van je kind. Het is belangrijk om je kind positief te stimuleren en te leren om realistisch naar zichzelf te kijken. Dit wil zeggen dat je je kind helpt bij het inschatten z’n eigen sterke en minder sterke kanten. Kinderen met een positief zelfbeeld zitten over het algemeen lekker in hun vel, voelen zich vrolijk en kunnen meestal makkelijk vrienden maken. Hieronder 6 tips voor hoe je je kind kan helpen bij het opbouwen van een positief zelfbeeld.
1. Geef liefde en aandacht
Dit is de basis van het zelfvertrouwen van je kind. Je kind voelt dan dat het de moeite waard en geliefd is.
2. Focus op het positieve
Praat over dingen die je kind goed gedaan heeft en geef complimenten. Richt je daarbij vooral op de inspanning die je kind ergens voor doet en niet alleen op het resultaat. Leer je kind positief denken.
3. Stimuleer je kind
Stimuleer je kind om angsten te overwinnen en spannende dingen toch te doen. Help je kind hierbij, maar neem het niet over. Stimuleer je kind ook om contacten aan te gaan met andere kinderen.
4. Vergroot het zelfvertrouwen met deze leuke oefeningen
Doe deze oefeningen samen met je kind en vergroot zijn of haar zelfvertrouwen op een leuke manier: spelletjes, knutselen of tekenen!
5. Geef zelfstandigheid
Laat je kind zoveel mogelijk zelfstandig doen. Zelfstandigheid geeft een competent gevoel aan kinderen. Laat zien dat je je kind vertrouwt en dat hij of zij moeilijke dingen zelf kan oplossen of doen.
6. Luister naar je kind
Luister naar je kind en toon begrip voor z’n emoties. Ook als hij of zij zich rot voelt over zichzelf. Luister hiernaar, neem het serieus. Geef je kind mee dat het zich rot mag voelen en dat het fouten mag maken. Bedenk samen met je kind hoe het iets de volgende keer anders kan aanpakken.
Dit artikel is geschreven door Rian Meddens, orthopedagoog. Denk je dat jouw kind een laag zelfbeeld heeft en meer hulp nodig heeft? Of wil je weten hoe jij jouw kind verder kan helpen? Neem contact op, ik help je graag!
Bron
Carr, A., 2015. The handbook of child and adolescent Clinical psychology. A contextual Approach.
