Hoe help je een onzeker kind van 7, 8, 9 of 10 jaar oud?

Is jouw kind verlegen, stil en teruggetrokken? Of juist snel gefrustreerd en boos? Vraagt je kind veel bevestiging of praat hij of zij negatief over zichzelf? Dan is er een grote kans dat jouw kind last heeft van onzekerheid. Wil je je kind hierbij helpen? Lees dan in dit artikel wat je kunt doen om je kind te helpen.
Waar komt onzekerheid vandaan? Hoe herken je een onzeker kind van 7, 8, 9 of 10 jaar en hoe kun je ermee omgaan? Inclusief 10 tips voor ouders van onzekere kinderen om je kind meer zelfvertrouwen te geven!

Wil je meer weten over onzekerheid bij peuters en kleuters? Lees dan het artikel:
“Hoe help je een onzeker kind van 4, 5 of 6 jaar?“

Onzekerheid bij kinderen

Iedereen is weleens onzeker. Sterker nog, onzekerheid is normaal. Het hoort bij nieuwe dingen leren. Stel je maar eens voor dat je zelf iets voor de eerste keer doet, dan voel je je in het begin vaak een beetje onzeker. Helemaal niet gek, want je moet het nog leren. Kinderen zijn volop in ontwikkeling en leren elke dag nieuwe dingen. Logisch dus dat daar onzekerheid bij komt kijken.

Onzekerheid bij kinderen is niet altijd even makkelijk te zien, omdat alle kinderen hun onzekerheid anders uiten. Het ene kind trekt zich terug, durft veel dingen niet, maakt geen oogcontact of is erg verlegen. Terwijl het andere kind juist snel gefrustreerd is en boos of druk gedrag laat zien. Een beetje onzekerheid is niet erg, maar als je kind er last van heeft, dan is het belangrijk om je kind meer zelfvertrouwen op te laten doen.

Waar komt onzekerheid vandaan?

Het ene kind heeft meer last van onzekerheid dan het andere. Hoe kan dit? Ten eerste wordt het ene kind geboren met meer aanleg om zelfvertrouwen te ontwikkelen dan het andere kind. Naast deze genetische aanleg spelen de ervaringen die je kind opdoet een belangrijke rol. Kinderen die bijvoorbeeld verwaarloosd zijn als baby, mishandeld worden of constant gecorrigeerd worden, krijgen al jong het gevoel dat ze niet de moeite waard zijn en zullen eerder twijfelen aan zichzelf.

Maar groeit je kind op in een veilige, positieve omgeving met voldoende grenzen en duidelijkheid, dan krijgt je kind meer kans om zelfvertrouwen op te bouwen. Kinderen die van nature meer aan zichzelf twijfelen, hebben meer positieve ervaringen en positieve feedback nodig om vertrouwen in zichzelf te ontwikkelen. De jeugdervaringen zijn zo belangrijk, dat ze zelfs bepalend zijn voor hoe zelfverzekerd je kind zal zijn als hij volwassen is. 

En wat speelt nog meer mee?

De manier waarop jij met je kind omgaat is dus belangrijk. Maar hiernaast zijn er nog een aantal factoren die meespelen:

• Hoe ouder je kind wordt, hoe belangrijker leeftijdsgenoten worden. Wordt je kind bijvoorbeeld gepest? Dan kan dit veel onzekerheid met zich meebrengen.
• Het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen kan ook een rol spelen. Zoals een scheiding, wisselingen op school, traumatische ervaringen, of het overlijden van een ouder of een ander belangrijk persoon. Maar dit wil niet zeggen dat elk kind met gescheiden ouders onzeker is. Dit hangt voor een groot deel af van hoe het kind en de omgeving met deze ingrijpende gebeurtenis omgaan.
• Wat ook mee kan spelen bij onzekerheid is het hebben van een gedragsprobleem of leerprobleem, zoals dyslexie of een ontwikkelingsstoornis zoals ADHD of autisme. Deze kinderen merken dat ze op sommige vlakken anders zijn. Ze krijgen soms te maken met onbegrip vanuit de omgeving. Voordat bekend is wat er aan de hand is, hebben ze vaak al veel negatieve ervaringen opgedaan.

Onzeker kind van 7 jaar

Kinderen van 7 jaar kunnen zich al aardig goed met woorden uitdrukken. Hierdoor kun je nu ook merken dat je kind onzeker is door wat hij of zij zegt: “Ik kan het niet” of “Ik doe het niet”. Ook kunnen ze boos worden of weigeren iets te doen of om ergens naar toe te gaan. Je kind wil bijvoorbeeld niet naar een nieuwe sportclub of naar een verjaardagsfeestje. Ze zoeken nog erg jouw veiligheid op en willen het liefst bij jou blijven of spannende dingen samen doen.

Een kind van 7 jaar leert in korte tijd heel veel. Er wordt steeds meer verwacht van je kind. Kinderen van 7 jaar leren rekening te houden met een ander, maar kunnen ook erg gericht zijn op prestaties. Ze leren om meer geduld te hebben en eerst na te denken voordat ze iets doen. Deze ontwikkeling gaat over het algemeen bij meisjes sneller dan bij jongens. Als er vanuit de omgeving hogere eisen worden gesteld dan wat je kind al aankan, kan je kind daar onzeker van worden.

Onzeker kind van 8 jaar

Onzekerheid bij kinderen van 8 jaar kan opvallen doordat ze zichzelf constant negatief vergelijken met een broertje, zusje of leeftijdsgenootje. Contact met leeftijdsgenoten wordt op deze leeftijd belangrijker. Kinderen krijgen steeds meer dezelfde interesse. Je kind kan dan ook erg verdrietig en onzeker worden als ze op school erbuiten vallen of als ze ruzie hebben gehad met een vriendje. Onzekerheid valt op doordat ze niet naar een clubje durven of niet bij een ander durven te spelen. Ook komt overschreeuwend gedrag voor, bijvoorbeeld de clown uithangen, druk gedrag, pestgedrag of zichzelf anders voordoen. Kinderen proberen de situatie onder controle te houden met dit gedrag.

Je kind kan zichzelf nu vergelijken met anderen: “Ik kan beter rekenen dan Fedde, maar hij kan sneller rennen”. Help je kind bij het ontwikkelen van een positief en realistisch zelfbeeld. Vergelijk hem zo min mogelijk met andere kinderen, want daardoor kan je kind het gevoel krijgen niet goed genoeg te zijn. 

Onzeker van 9 jaar

Onzekerheid bij een kind van 9 jaar zie je vaak doordat je kind zich terugtrekt, somber is en snel geïrriteerd raakt. Ook het overschreeuwende gedrag, zoals beschreven bij een kind van 8 jaar, komt regelmatig voor bij 9-jarigen. Naast dit gedrag komen ook vaak uitspraken voor zoals: “Ik ga dat echt niet doen”, en “Het lukt me toch niet”. Je kind gaat steeds meer over zichzelf nadenken: ‘Wat kan ik wel en wat niet?’, ‘Hoe zie ik eruit?’ En ‘Hoe voel ik me?’. Hij kan steeds beter verbanden leggen tussen zijn gedrag en zijn gevoel. Ze leren nu dat als je ergens je best voor doet, dit niet betekent dat het ook altijd lukt.

Ook op deze leeftijd spelen leeftijdsgenoten een grote rol. Je kind ervaart nu dat er concurrentie kan zijn en gevoelens zoals jaloezie. Kinderen rond deze leeftijd leren voor zichzelf opkomen en kunnen zich steeds beter verplaatsen in de gevoelens van anderen. Dit kan veel onzekerheid met zich meebrengen. Je kind krijgt steeds meer behoefte aan zelfstandigheid, privacy en eigen verantwoordelijkheid. Door je kind dit te geven, laat je zien dat je vertrouwen hebt in je kind en dat is goed voor z’n zelfvertrouwen.

Onzeker kind van 10 jaar

Een onzeker kind van 10 jaar komt vaak voor. Op 10-jarige leeftijd beginnen de eerste lichamelijke veranderingen. Kinderen groeien snel op deze leeftijd. Sommige meisjes krijgen vanaf 10 jaar al borstgroei en de groei van schaamhaar start. Bij jongens beginnen deze lichamelijke veranderingen gemiddeld pas vanaf 12 jaar. Lichamelijke veranderingen kunnen voor veel onzekerheid zorgen over hun uiterlijk en wat anderen ervan vinden.

Leeftijdsgenoten worden nog belangrijker. Je kind zal zich op deze leeftijd gaan spiegelen aan leeftijdsgenoten, bijvoorbeeld door zich net zo te kleden of te gedragen als vriendjes. Hij zal er alles aan doen om bij een groep te horen. Als dit niet lukt dan is dat op deze leeftijd ingrijpend en roept dat veel onzekerheid op. Een kind kan gaan twijfelen aan zichzelf en zich afvragen waarom anderen hem niet leuk genoeg vinden.

Je kind zal tegelijkertijd steeds kritischer zijn op jouw regels en gewoontes. Ook kan je kind zich gaan schamen voor de manier waarop jij je als ouder gedraagt. Hij zal jouw veiligheid minder opzoeken, maar zich eerder terugtrekken. Het is dan lastiger zicht te krijgen op hoe je kind zich echt voelt.

Krijgt mijn kind een negatief zelfbeeld?

Onzekerheid is heel normaal en hoeft dus niet meteen zorgelijk te zijn. Pas als je kind op verschillende vlakken erg onzeker is en het je kind belemmert in z’n ontwikkeling, dan is er een kans dat je kind een negatief zelfbeeld ontwikkelt. Een negatief of laag zelfbeeld wil zeggen dat je kind op een negatieve manier naar zichzelf kijkt. Je kind denkt dan dat het niet veel kan, zelfs als hij ergens wel goed in is. Hij heeft het gevoel niet goed genoeg te zijn, en als ze een compliment krijgen dan geloven ze dit niet.

Als de onzekerheid je kind belemmert, doordat je kind bijvoorbeeld verschillende situaties uit de weg gaat, veel verdrietig is of vaak moeilijk gedrag vertoont, dan is het belangrijk om er iets mee te doen. Je kind is nu nog jong en volop in ontwikkeling. Daarom is het belangrijk om er nu iets mee te doen en te zorgen dat je kind meer zelfvertrouwen ontwikkelt.

Is jouw kind gevoelig en wil je meer weten over een negatief zelfbeeld bij hooggevoelige kinderen? Lees dan het artikel: Hooggevoelig kind met negatief zelfbeeld: 8 praktische tips voor ouders.

Positief denken

Wil je jouw kind leren positief te denken? Veel onzekere kinderen denken negatief. Ze kunnen hierdoor somber worden en negatief in het leven staan. Als je je kind van jongs af aan leert om positief te denken, dan leert je kind om zich te richten op het positieve en zal je kind positief in het leven komen. Wil je jouw kind dit meegeven? Volg hiervoor de Masterclass Positief denken.

Zelfvertrouwen vergroten

Het hebben van voldoende zelfvertrouwen is belangrijk voor de ontwikkeling van je kind. Kinderen met zelfvertrouwen voelen zich fijn, ze durven nieuwe uitdagingen aan te gaan en zijn niet meteen van slag als ze een fout maken. Alleen krijg je zelfvertrouwen niet van de ene op de andere dag, het is een proces dat je hele leven doorloopt. Maar de ervaringen die je kind opdoet in zijn kinderjaren zijn heel belangrijk.

Als vader of moeder kun je veel bijdragen aan het zelfvertrouwen van je kind. Voor onzekere kinderen is het belangrijk om hier extra aandacht voor te hebben. Als een onzeker kind positieve ervaringen opdoet, zal zijn zelfvertrouwen langzaam groeien. Door je kind op de juiste manier te benaderen, zul je merken dat je kind steeds meer durft en je ziet je kind groeien!

10 tips voor ouders van onzekere kinderen

1. Veilige omgeving

De basis voor het ontwikkelen van meer zelfvertrouwen is het opgroeien in een veilige omgeving. Geef je je kind veel liefde en waardering? Heel goed! Want dat is de basis. Daarnaast is ook voldoende duidelijkheid en het aangeven van grenzen belangrijk, zodat je kind weet waar het aan toe is. 

Door positief op te voeden, creëer je een prettige omgeving voor je kind, zodat hij of zij zich goed kan ontwikkelen. Wil je meer weten over hoe je positief kan opvoeden? Lees dan meer over onze Positief gezin cursus. Bij kinderen met deze leeftijden is het ook belangrijk dat er een veilige omgeving is op school. Heb je een vermoeden dat je kind gepest wordt of zich onveilig voelt op school? Vraag dan een gesprek aan met de leerkracht om te bespreken of hij of zij dit ook herkent.

2. Begrip tonen en gevoelens erkennen

Toon begrip voor de gevoelens van je kind. Neem de gevoelens van je kind serieus, ook al is het om iets (in jouw ogen) heel kleins. Voor je kind is dit schijnbaar heel belangrijk, dus reageer hier rustig en begripvol op. Door aandacht te hebben voor de emoties en gevoelens van je kind, leer je je kind dat zijn gevoel er mag zijn. Dit is belangrijk voor de opbouw van het zelfvertrouwen.  

3. Stapje verder kijken

Vertoont je kind moeilijk gedrag door zijn onzekerheid? Kijk dan een stapje verder dan dit gedrag. Reageer niet op het gedrag, maar reageer op zijn gevoel of intentie achter het gedrag. Dit zal je kind helpen om zich zekerder te voelen over zichzelf. Lees hoe je dit kan doen in het artikel: “Wat zit er achter het gedrag van m’n kind?“

4. Vertrouwen geven

Geef je kind het vertrouwen dat het iets zelfstandig kan, door ruimte te geven voor zelfstandigheid. Laat je kind bijvoorbeeld alleen fietsen of een boodschap doen. Meestal vinden kinderen het heel leuk als ze iets mogen doen, waardoor ze zich ‘groot’ voelen. Als jij uitstraalt dat je in je kind gelooft en hem verantwoordelijkheden geeft, dan geef je je kind de mogelijkheid om zelfvertrouwen op te doen.

5. Pas op met kritiek, maar wees wel realistisch

Onzekere kinderen zijn erg gevoelig voor kritiek of correcties. Ze kunnen hier heel boos of verdrietig van worden. Houd hier rekening mee. Geef correcties of aanwijzingen op een rustige, niet-vijandige manier. Let op de woorden die je gebruikt. Geef nooit kritiek gericht op je kind zelf (“Jij bent altijd zo druk”), maar richt je op het gedrag van je kind en geef een suggestie ter verbetering (“Je reageert heel snel, probeer eerst na te denken”).

Je hoeft bij onzekere kinderen ook niet alleen maar positief te zijn, dan ben je niet oprecht en realistisch en dat voelen kinderen aan. Wees dus wel eerlijk, maar let op de manier waarop je aanwijzingen geeft. Leg je aanwijzing uit op een rustige toon en vertel wat je kind anders kan doen.  Je kind zal de situatie zo beter begrijpen en leert er meer van.

6. Stimuleren

Als je kind vanuit onzekerheid iets niet durft of niet wil doen, is het belangrijk om je kind te stimuleren het toch te doen. Door wel mee te gaan in de wens van je kind, zodat hij iets wat spannend of moeilijk is niet hoeft te doen, zal zijn onzekerheid alleen maar groeien. Je kind kan pas zelfvertrouwen opdoen, als het merkt dat iets wat van tevoren moeilijk leek toch lukt. Stimuleer je kind dus om spannende situaties wel te doen. Is dit te eng, en klapt je kind helemaal dicht of krijgt hij een woedeaanval? Doe het dan in kleine stapjes en bespreek van tevoren hoe je kind het kan aanpakken.

7. Sporten

Voor kinderen van 7, 8, 9 en 10 jaar is sport een goede manier om meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Je kind leert vertrouwen op zijn lichaam, uitdagingen aan te gaan, fouten te maken en angsten te overwinnen. Door te sporten leren kinderen dat ze door oefenen en trainen ergens steeds beter in worden. Daarnaast hebben ze bij sport vaak veel contact met leeftijdsgenoten, wat ook belangrijk is voor het zelfvertrouwen van kinderen op deze leeftijd.

8. Individuele aandacht

Vaak is het dagelijks leven druk en is het niet altijd even makkelijk om tijd voor elkaar te hebben. Toch is dit de basis van het ontwikkelen van zelfvertrouwen. Door volledige individuele aandacht te geven laat je aan je kind merken dat hij of zij belangrijk is. Probeer elke dag minimaal één moment van individuele aandacht in te bouwen. Bijvoorbeeld door even te praten voor het slapen gaan. Luister naar je kind of doe iets leuks samen.

Het is belangrijker dat je volledige aandacht hebt (bijvoorbeeld zonder telefoon), dan dat het een heel lang moment is. Daarnaast is het voor een kind ook heel fijn om zonder broertje of zusje een keer iets leuks te ondernemen met één van z’n ouders.

9. Geef goede complimenten

Het zelfvertrouwen van kinderen groeit van complimenten. Bij kinderen op deze leeftijd is het echter heel belangrijk dat je het compliment op een goede manier geeft. Want doe je dit niet, dan kunnen complimenten zelfs onzekerheid oproepen. Er is onderscheid in complimenten gericht op het resultaat (“Wat een prachtige tekening”), de persoon (“Jij bent echt een slim meisje’’) of de inspanning die je kind doet (“Wat heb jij hard gewerkt”). De eerste twee typen complimenten roepen juist onzekerheid op. Terwijl complimenten gericht op inspanning, je best doen, plezier hebben, wat je geleerd hebt of meedoen goed zijn voor de ontwikkeling van zelfvertrouwen.

Lees meer over hoe je goede complimenten kan geven in het artikel “Hoe geef je een goed compliment aan je kind”?  of volg de online Masterclass Goede complimenten geven.

10. Positief voorbeeld

Als vader of moeder ben je een belangrijk voorbeeld voor je kind. Ben jij een twijfelaar of zelf erg onzeker? Dan breng je dat over op je kind. Dat gebeurt vaak onbewust. Als het je lukt om zelfvertrouwen uit te stralen en te laten zien dat je ook fouten maakt en dat dat niet erg is, dan leert je kind hier veel van. Soms kun je dus je kind ook helpen door aan je eigen zelfvertrouwen te werken.

Jij kunt dus veel doen om je kind te helpen om z’n onzekerheid te verminderen. Hierdoor zal je kind beetje bij beetje een positiever zelfbeeld ontwikkelen. In het artikel “Hoe vergroot je het zelfvertrouwen van je kind”  en “10 oefeningen voor meer zelfvertrouwen” vind je nog meer tips voor hoe je het zelfvertrouwen van je kind kan vergroten.

Hoe stimuleer jij het zelfvertrouwen van je kind? Deel je tips en ervaringen hieronder!