Heb jij een extreem verlegen kind? Je kind verstopt zich bijvoorbeeld achter je benen op een feestje. Of je kind heeft moeite om nieuwe vrienden te maken. Veel kinderen zijn verlegen, maar sommige kinderen zijn extreem verlegen. Dit artikel helpt je om jouw extreem verlegen kind beter te begrijpen en te ondersteunen.
Extreem verlegen kind
Extreme verlegenheid is meer dan een beetje terughoudendheid. Veel kinderen zijn verlegen in een nieuwe situatie bij nieuwe mensen. Dat is heel normaal. Bij extreme verlegenheid ervaart je kind veel angst in sociale situaties. Je kind voelt zich ongemakkelijk en angstig in contact met andere mensen. We noemen dit ook wel sociale angst. Je kind vindt het spannend om iemand aan te kijken, een handje te geven of überhaupt iets te zeggen bij mensen die hij of zij niet of minder goed kent.
Deze extreme verlegenheid kan leiden tot het vermijden van sociale situaties. Als de angst steeds groter wordt, kan dit het dagelijks leven van je kind gaan belemmeren. Je kind wil dan bijvoorbeeld niet meer naar school, niet meer spelen bij vriendjes, naar clubjes of feestjes. Besef wel dat wat de één extreem verlegen noemt, voor de ander een normale afwachtende houding is. In onze cultuur is assertiviteit belangrijk en labelen we afwachtende, bescheiden kinderen al snel als verlegen (Lange, 2018).
Oorzaken van extreme verlegenheid bij kinderen
Sociale angst bij een extreem verlegen kind ontstaat doordat je kind denkt dat anderen een gevaar of dreiging voor hem of haar vormen. Er zijn verschillende oorzaken die een rol spelen bij het ontstaan van deze extreme verlegenheid bij kinderen. De genetische aanleg van je kind speelt een rol, net als omgevingsfactoren. Zo kan bijvoorbeeld het meemaken van pestervaringen of andere traumatische ervaringen een rol spelen, net als bepaalde aangeboren karaktereigenschappen, zoals introvert zijn of prikkelgevoeligheid. Ook de manier van opvoeden speelt mee. Door een overbeschermende opvoedstijl, kan je kind minder goed leren omgaan met onzekerheden, waardoor extreme verlegenheid kan ontstaan.
Verlegen kind in de klas
Op school wordt een extreem verlegen kind vaak over het hoofd gezien. Hij of zij doet misschien niet mee aan groepsgesprekken en lijkt soms zelfs ongeïnteresseerd. Maar dat is niet waar, een extreem verlegen kind heeft juist een angst om deel te nemen en om voor de groep te spreken. Ook kunnen ze onderschat worden, omdat ze niet meteen laten zien wat ze allemaal kunnen. Deze kinderen hebben vaak meer tijd nodig om zich veilig en comfortabel te voelen in groepssituaties. Daarom is het op school belangrijk om te investeren in een goede band met de leerkracht en een gevoel van veiligheid in de klas.
Noem je kind nooit in het bijzijn van anderen ‘een verlegen jongen of meisje’. Als je kind dit vaak hoort, kan je kind dit gaan geloven en dat werkt belemmerend.
Rian Meddens – Orthopedagoog Generalist
Omgaan met verlegen kind: 10 tips voor ouders
Hoe kun je jouw extreem verlegen kind helpen? Verlegenheid komt vaak voor en hoeft geen probleem te zijn. Toch is het belangrijk om jouw kind hierbij te ondersteunen. Hier volgen daarvoor 10 tips:
1. Luisteren en begrip tonen
Luister naar je kind en toon begrip. Realiseer je dat sociale situaties voor je kind heel angstig en overweldigend kunnen zijn. Erken deze angstige gevoelens. Probeer je extreem verlegen kind te begrijpen zonder de verlegenheid te veroordelen.
2. Vermijd labels
Noem je kind nooit in het bijzijn van anderen ‘een verlegen jongen of meisje’. Als je kind dit vaak hoort, dan kan dit belemmerend werken, doordat je kind gaat geloven dat hij of zij nou eenmaal verlegen is.
3. Laat zien hoe je omgaat met sociale situaties
Geef je kind het voorbeeld voor hoe je omgaat met sociale situaties. Laat je kind zien hoe je met anderen omgaat, op vreemden afstapt om iets te vragen en hoe je je gedraagt op feestjes of in situaties waarin je nieuwe mensen ontmoet. Zo leert je kind van jouw voorbeeld.
4. Kleine stappen
Help je kind om kleine stappen te nemen. Begin met een eenvoudige, haalbare stap voor je kind, zoals de buurvrouw groeten of iets vragen aan een vriendinnetje. Complimenteer de moeite die je kind gedaan heeft om deze kleine stap te zetten. Zo groeit het zelfvertrouwen van je kind. Creëer bij het nemen van de stappen veilige sociale situaties voor je kind, waarin je kind zich al comfortabel voelt en breid dit steeds uit.
5. Vier kleine overwinningen
Elke kleine stap die je kind heeft genomen, is een overwinning van de angst. Vier deze momenten samen met je kind. Zo stimuleer je het zelfvertrouwen van je kind. Geef je kind procesgerichte complimenten, lees hier voorbeelden van goede complimenten. Wil je meer weten over hoe je goede complimenten kunt geven? Volg dan de masterclass complimenten geven, want veel complimenten die ouders geven, maken een kind juist onzeker en verlegen. Hoe je dit kunt voorkomen, leer je in de masterclass.
Of verdiep je in het stimuleren van het zelfvertrouwen van je kind en ga aan de slag met deze 10 leuke oefeningen om het zelfvertrouwen te vergroten. Het opbouwen van meer zelfvertrouwen zal helpen bij het overwinnen van verlegenheid.
Met het werkboek Ik ben TOP! ga je aan de slag met het vergroten van het zelfvertrouwen van je kind. Je kind leert op een leuke manier zijn kwaliteiten kennen en geloven in zichzelf. Lees hier de ervaringen van andere ouders.
6. Geef je kind de ruimte
Dwing je kind niet en geef je kind de tijd en ruimte om te wennen en te ontspannen. Je kind is angstig en dwingen kan averechts werken. Stimuleer je kind wel, maar volg zijn of haar tempo in kleine stappen.
7. Blijf geduldig
Verandering en het overwinnen van angsten kost tijd. Verwacht geen onmiddellijke veranderingen, maar blijf geduldig, positief en vertrouwen uitstralen naar je kind. Een beetje verlegenheid is helemaal niet erg. Accepteer de eigenschappen van je kind en geef je kind het gevoel dat hij/zij goed is zoals het is.
8. Leer je kind sociale vaardigheden
Oefen met je kind hoe hij of zij kan omgaan met sociale situaties. Rollenspellen zijn bijvoorbeeld een leuke manier om sociale interacties te oefenen. Lees hier meer tips voor hoe je de sociale vaardigheden van je kind kunt vergroten.
9. Stimuleer de interesses en hobby’s van je kind
Zoek naar activiteiten, sporten of clubjes waar je kind veel plezier in heeft. Dit zijn natuurlijke, leuke momenten voor je kind om te oefenen met sociale situaties en interacties met andere kinderen en volwassenen.
10. Zoek hulp als de verlegenheid je kind belemmert
Verlegenheid wordt vaak in de loop der jaren minder, maar als de extreme verlegenheid of sociale angst van je kind groter wordt en je kind gaat belemmeren, is het belangrijk om hulp in te schakelen. Zeker als je merkt dat je kind niet meer naar school durft of in het dagelijks leven op een andere manier belemmerd wordt, is het goed om hulp te zoeken. Zoek een orthopedagoog of kinder- en jeugdpsycholoog in de buurt. Dit kan via de huisarts en zij kunnen goed helpen bij sociale angst. Is de verlegenheid minder extreem, maar wil je toch hulp voor je kind, dan kan een kindercoach hulp bieden.
Dit artikel geeft je 10 tips om je kind te helpen bij het verminderen van extreme verlegenheid. Jij kent jouw kind goed en weet welke tips bij jouw kind het beste zullen helpen. Probeer samen uit wat voor jullie werkt. Met jouw liefde, geduld, hulp en de juiste aanpak, kan je extreem verlegen kind leren om zich relaxter te gaan voelen in sociale situaties.
Bronnen bij dit artikel
