10 oefeningen: vergroot het zelfvertrouwen van je kind

Kinderen met voldoende zelfvertrouwen geloven in zichzelf. Ze vinden zichzelf de moeite waard en durven nieuwe uitdagingen aan te gaan. Help je kind bij het ontwikkelen van meer zelfvertrouwen! Zelfvertrouwen groeit door ervaringen. In dit artikel vind je 10 leuke oefeningen om het zelfvertrouwen van je kind te verbeteren. Spelletjes, tekenen, knutselen en denkoefeningen om samen met je kind te doen. Vergroot het zelfvertrouwen van je kind op een leuke manier!

Inhoud
Meer over zelfvertrouwen
Weinig zelfvertrouwen
Weerbaarheid en weerbaarheidstraining
Tips voor ouders
10 leuke oefeningen voor meer zelfvertrouwen
Voor professionals

 

Meer over zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat je hebt in jezelf, het vertrouwen in wat je kan en wat je kunt leren. Het is een realistische inschatting van je eigen kwaliteiten. Kinderen met zelfvertrouwen hebben een positief zelfbeeld. Ze denken positief over zichzelf en hun kwaliteiten. Een kind met zelfvertrouwen durft hierdoor gemakkelijker nieuwe uitdagingen aan te gaan en fouten te maken zonder zich slecht te voelen over zichzelf. Ook kan een kind met zelfvertrouwen goed omgaan met teleurstellingen en zit het over het algemeen lekker in z’n vel.

Zelfvertrouwen in ontwikkeling

Het hebben van zelfvertrouwen is niet zo vanzelfsprekend, want kinderen worden niet geboren met zelfvertrouwen. Wel wordt het ene kind geboren met meer aanleg om zelfvertrouwen te ontwikkelen dan het andere kind.  Zelfvertrouwen is altijd in ontwikkeling. Het is zelfs een proces dat je hele leven doorloopt. Wat je kind meemaakt speelt een rol bij het krijgen van zelfvertrouwen. Als iets één keer goed gaat (of zelfs meerdere keren), dan vertrouwt je kind erop dat hij of zij het de volgende keer ook goed zal doen. Ervaringen in de kindertijd hebben de meeste invloed op het zelfbeeld van iemand. Daarom kun je als ouder veel bijdragen aan het vergroten van het zelfvertrouwen van je kind. 

Weinig zelfvertrouwen

Er zijn veel kinderen die weinig zelfvertrouwen hebben. Ze voelen zich onzeker over zichzelf en over wat ze kunnen. Weinig zelfvertrouwen uit zich bij elk kind weer anders. Het ene kind is bang om fouten te maken en durft niets nieuws te proberen. Hij of zij kan last hebben van faalangst. Terwijl een ander kind roept iets niet te kunnen. Weer een ander kind overschreeuwt zichzelf door stoer of druk gedrag.

Onzekerheid

Een beetje onzekerheid is niet erg, dat hoort erbij. Ieder kind is weleens onzeker. Het hoort bij nieuwe dingen leren. Maar als de onzekerheid groter wordt en in veel verschillende situaties voorkomt, kan je kind een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Je kind zal zich dan rot voelen. Kinderen met een negatief zelfbeeld hebben het gevoel dat niemand ze aardig vindt. Ze denken negatief en gaan steeds meer nadruk leggen op wat ze niet goed kunnen. Hierdoor zal het zelfvertrouwen nog meer afnemen. Daarom is het belangrijk om deze negatieve gedachten te doorbreken, zodat je kind zich fijner gaat voelen en meer zelfvertrouwen opdoet naarmate het ouder wordt.  

Weerbaarheid en weerbaarheidstraining

Kinderen met weinig zelfvertrouwen hebben vaak moeite met weerbaarheid. Een kind met genoeg zelfvertrouwen zal zichzelf beschermen tegen nare uitspraken of gebeurtenissen uit de omgeving. Een kind met weinig zelfvertrouwen heeft hier moeite mee. Hij of zij twijfelt of de ander gelijk heeft met die ene rotopmerking. Ook denkt een onzeker kind dat als hij of zij er iets van zegt, dat de ander hem niet meer aardig zal vinden.

Zelfvertrouwen en weerbaarheid

Zelfvertrouwen en weerbaarheid bij een kind hebben veel invloed op elkaar. Want als je kind niet voor zichzelf durft op te komen, zal het vaker vervelende dingen over zich heen krijgen. Onzekere kinderen hebben vaak een onzekere houding, waardoor anderen minder snel rekening met hen zullen houden.

Om deze houding te veranderen, kan een weerbaarheidstraining helpen. Je kind leert dan hoe het een zelfverzekerde houding kan aannemen, hoe het voor zichzelf kan opkomen en er worden oefeningen gedaan om het zelfvertrouwen van je kind te vergroten. Twijfel je of je kind een weerbaarheidstraining nodig heeft? Lees dan meer in het artikel: Heeft mijn kind een weerbaarheidstraining nodig?

Tips voor ouders: vergroot het zelfvertrouwen van je kind

Wil jij je kind meer zelfvertrouwen geven? Er zijn veel verschillende dingen die je als ouder kan doen. Het geven van veel liefde en aandacht is de basis. Als je positief opvoedt en je kind groeit op met veel knuffels, liefde en positieve aandacht, dan krijgt je kind het gevoel dat het er mag zijn. Je kind krijgt dan het gevoel dat hij belangrijk is en de moeite waard is om van te houden. Dit vormt de basis voor het zelfvertrouwen.

Daarnaast zijn er in de opvoeding nog meer dingen die je kan doen om het zelfvertrouwen van je kind te vergroten:

Complimenten geven

Geef je kind voldoende complimenten en doe dit op een goede manier. Geef vooral procesgerichte complimenten.

 

Stimuleer zelfstandigheid

Zorg dat je je kind de ruimte geeft om zichzelf te ontwikkelen. Laat je kind zelfstandig iets doen of proberen en straal vertrouwen uit. Door je kind niet te veel te beschermen, geef je je kind de mogelijkheid om zelfvertrouwen te ontwikkelen. Laat je kind situaties zelf oplossen en doen, ook als hij/zij dit in eerste instantie niet wil of als het fout kan gaan (tenminste, als de veiligheid van je kind niet in het gevaar komt). Daar leert een kind meer van dan als je het van hem overneemt. Moedig je kind aan en ondersteun waar nodig. Laat je kind z’n angsten overwinnen.

Geef aandacht aan het positieve

Geef aandacht aan wat goed gaat. Let niet te veel op wat er allemaal niet goed gaat, maar let op wat wel lukt en wat steeds beter gaat.

Fouten maken mag

Leer je kind dat fouten maken mag. Geef zelf hierin het goede voorbeeld.

Bekijk nog meer tips in het artikel: “Hoe vergroot je het zelfvertrouwen van je kind?” of volg de online cursus Minder Onzeker, Meer Zelfvertrouwen!

 

10 leuke oefeningen voor meer zelfvertrouwen

Hieronder volgen 10 leuke oefeningen en spelletjes om samen met je kind te doen. Ze helpen bij het vergroten van het zelfvertrouwen van je kind. De opdrachten zijn het meest geschikt voor kinderen in de basisschoolleeftijd, maar veel tips zijn ook toepasbaar voor jongere of oudere kinderen.

1. Positief dagboek

Laat je kind een positief dagboek bijhouden. De meeste kinderen vinden dit heel leuk om te doen. Koop een leuk schriftje of print deze dagboekpagina meerdere keren uit. Laat je kind elke dag 3 dingen opschrijven waar het die dag trots op is. Wat ging er goed? Wat heb je geleerd? En overwonnen? Wat was een fijn moment? Zo leert je kind positief denken over zichzelf. Het is voor kinderen best lastig om iets te verzinnen, dus help ze op weg door vragen te stellen of met ze mee te denken. Het werkt het beste als je een vast moment op de dag kiest waarop je samen het werkblad voor het zelfvertrouwen van je kind of het dagboekje invult. Bijvoorbeeld na het eten of voor het slapen gaan. Veel plezier!

Wil je je kind helpen bij het vergroten van z’n zelfvertrouwen? Download dan het werkboek Ik ben TOP!  en zie het zelfvertrouwen van je kind groeien!

 

2. Kracht-handen-tekening

Laat je kind een tekening maken van z’n handen. Pak een groot vel papier en laat je kind beide handen op het vel papier leggen. Trek de handen om. Vraag je kind vervolgens om voor elke getekende vinger iets te noemen waar het goed in is. Denk bijvoorbeeld aan een activiteit (voetballen, turnen, touwtje springen, zingen, etc) of een eigenschap (zorgzaam, behulpzaam, aardig, vrolijk, etc).

Vraag je kind bij welke vinger het wil beginnen. Geef je kind de ruimte om zelf iets te bedenken, alles is goed. Je kan wel met je kind meedenken als hij of zij het even niet weet. Als je kind een activiteit of eigenschap bedacht heeft, vraag dan aan je kind om een kleur te kiezen, die bij deze ‘kracht’ past. Laat je kind de vinger in deze kleur inkleuren. Als je kind al kan schrijven kun je hem of haar vragen om de activiteit of eigenschap erbij te schrijven, anders kan jij dit voor je kind doen. Ga zo per vinger door tot ze alle 10 gevuld zijn!

3. Spel met Eigenwijsjes

Eigenwijsjes zijn leuke kaartjes met een positieve uitspraak erop. Zoals:

“Ik kan het!”

“Ik mag anders zijn!”

Laat je kind een kaartje trekken. Dit wordt het motto van je kind voor één dag of voor één week. Hang het kaartje op een zichtbare plek in huis, zodat je kind er regelmatig aan herinnerd wordt. De uitspraken geven een steuntje in de rug en versterken een positief zelfbeeld. Eigenwijsjes zijn er voor kinderen tussen de 6 en 16 jaar en geven op een speelse manier meer zelfvertrouwen. Kinderen zijn er dol op! 

Koop ze eenvoudig hier bij bol.com.

4. Positief denken

Leer je kind positief denken en laat hem of haar de focus leggen op wat er goed gaat. Doe dit door je kind te laten opschrijven (of een tekening te maken) van alles waar hij of zij blij van wordt. Sommige kinderen denken van nature negatiever dan anderen. Ze zien snel beren op de weg en richten hun aandacht op van alles wat mis gaat.
Je kunt deze oefening zelf doen op een leeg vel papier, maar je kunt ook dit werkblad zelfvertrouwen kind:  Zonnige-kanten-sheet uitprinten. Laat je kind in de zon alle dingen tekenen of opschrijven waar hij blij van wordt. Zo leer je je kind om meer te letten op de positieve en fijne dingen van het leven.

 

5. Have fun!

Maak samen plezier en ga iets leuks doen samen met je kind. Eén-op-één tijd met je kind werkt het beste. Onderneem iets waar jullie beiden van genieten. Ga bijvoorbeeld een dagje weg, picknicken, naar de kinderboerderij, maak een wandeling of bedenk samen iets anders leuks. Regel oppas voor de andere kinderen, laat je telefoon thuis en zorg dat je echt alle aandacht voor elkaar hebt. Door samen plezier te hebben, geef je je kind liefdevolle, positieve aandacht en dit is de basis van een goed zelfbeeld. Je kind krijgt het gevoel dat hij belangrijk voor jou is en dat is een krachtige manier om je kind te helpen. Je kind voelt zich dan namelijk zo belangrijk dat jij tijd voor hem/haar vrijmaakt. Hierdoor versterk je ook meteen de band met je kind.

 

6. Stevig staan door Chinees boksen

Deze oefening komt uit de Rots en water weerbaarheidstraining. Het doel is om je kind te leren stevig te staan. Deze oefening is dus speciaal goed voor kinderen die moeite hebben met weerbaarheid of een onzekere of in elkaar gedoken lichaamshouding hebben. Vertel je kind dat je een spelletje wilt doen om steviger te staan en leg uit waarom dit belangrijk is. Door stevig te staan straal je zelfvertrouwen uit en kun je jezelf beter redden in lastige situaties. Dit spel is heel populair bij kinderen, want ze hebben er veel plezier in. De oefening helpt je kind om beter voor zichzelf op te komen.

Zo voer je de oefening uit:

Leg je kind uit hoe je stevig kan staan: voeten op schouderbreedte, knieën licht gebogen, ademen door de buik. Ga tegenover je kind staan of, als je meerdere kinderen hebt, laat hen tegenover elkaar staan met ongeveer 1 meter afstand. Houd beide armen half gebogen met de handpalmen naar voren, naar die van de ander gericht. Probeer elkaar uit balans te krijgen door de handen van de ander aan te tikken. Je kunt ook je handen wegtrekken, zodat als de ander je wil tikken, die ander z’n balans verliest. Degene die als eerste een voet verzet is af. Degene die het langste blijft staan, is de winnaar in stevig staan!

7. Doe alsof

Een krachtig middel voor kinderen met weinig zelfvertrouwen is oefenen. Als je kind weinig weerbaar is en moeite heeft om voor zichzelf op te komen, dan kan deze oefening goed helpen. Speel met je kind een situatie van school na. Het beste is om een situatie te kiezen die je kind zelf heeft meegemaakt, maar je kan ook samen een situatie verzinnen. Wat doe je bijvoorbeeld als een kind je gum afpakt? Of wat doe je als iemand een rotopmerking maakt? Kies een situatie waarin je kind voor zichzelf wil opkomen.

Zo voer je de oefening uit:

• Doe samen een rollenspel. Laat je kind eerst de ‘pester’ spelen en jij speelt je kind. De eerste keer laat je over je heen lopen en kom je niet voor jezelf op in de rol van je kind.
• Daarna speel je het rollenspel exact hetzelfde, maar nu kom je wel goed voor jezelf op. Geef je mening met een duidelijke stem en een zelfverzekerde houding en stel een oplossing voor. Hiermee geef je je kind een voorbeeld van hoe hij/zij de situatie kan aanpakken.
• Daarna draaien jullie de rollen om. Nu mag je kind oefenen met voor zichzelf opkomen. Geef je kind complimenten en oefen het een paar keer zodat het steeds beter gaat.

 

8. Kindermeditatie

Kinderen met weinig zelfvertrouwen kunnen soms veel piekeren over wat er allemaal niet lukt. Hierdoor kunnen ze zich somber voelen, moeite krijgen met inslapen of blijven hangen in negatieve gedachten. Heeft jouw kind hier last van? Dan kan een mindfulness-oefening helpen. Je kind leert z’n aandacht te richten op het hier en nu, waardoor het stopt met piekeren.

In het boekje ‘Stilzitten als een kikker’ staan veel leuke mindfulness-oefeningen voor kinderen tussen de 5 en 12 jaar en hun ouders.

Ook online kun je veel verschillende soorten meditatie vinden. Voorstellingsoefeningen hebben een goed effect op kinderen.  Bijvoorbeeld de meditatie-oefeningen van Gevoelig sterk. Hieronder vind je twee geluidsfragmenten van voorstellingsoefeningen van Gevoelig Sterk: “de zon” of “jouw krachtdier”. 

*  De zon:

* Jouw krachtdier:

9. Superheld

Wie is de superheld van jouw kind? Bijvoorbeeld een dier, Mega Mindy of Spiderman. Het kan ook een bekende zijn, zoals de juf of een familielid. Vraag aan je kind waarom dit zijn superheld is. Wat kan jouw superheld goed? Hoe zou het voelen om diegene te zijn? Wat zou dan makkelijk gaan?

Laat je kind een tekening maken van z’n superheld of zoek samen een plaatje.
Herinner je kind aan een moeilijke situatie die hij onlangs heeft meegemaakt. Bijvoorbeeld een situatie waarin je kind iets niet durfde. Vraag aan je kind: “Stel dat je jouw superheld bent, wat zou je dan gedaan hebben in die situatie?”. Bedenk samen wat je kind de volgende keer anders kan doen. Gebruik daarbij de krachten van de superheld.

Hang het plaatje of de tekening op een plek die je kind regelmatig ziet.  Zo wordt je kind eraan herinnerd om te reageren als superheld! 

10. Collage maken

Laat je kind een collage maken over zichzelf. Dit is een oefening voor iets oudere kinderen, vanaf ongeveer 9 jaar. Geef je kind een groot vel papier, een stapel tijdschriften en vraag je kind een collage te maken. In de collage laat je kind zien waar hij goed in is en wat hij leuk vindt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan interesses, hobby’s, favoriete muziek, familie en persoonskwaliteiten. Je kind kan de collage ook digitaal maken.

Geef je kind de tijd om de collage te maken, want sommige kinderen kunnen hier weken over doen. Wanneer de collage af is, vraag dan aan je kind om te vertellen wat hij/zij heeft opgeplakt en met welke reden. Vraag tot slot aan wie je kind de collage graag wil laten zien.

Voor professionals

Werk jij als professional met kinderen? Bijvoorbeeld als kindercoach, gezinsbegeleider, kinder- en jeugdpsycholoog of (ortho)pedagoog? Dan kun je bovenstaande oefeningen voor het vergroten van het zelfvertrouwen van jouw cliënt ook goed gebruiken in jouw begeleiding aan kinderen. Wil je meer handvatten om met kinderen aan de slag te gaan? Lees dan meer over ons speciale aanbod voor professionals. Je krijgt toegang tot veel materialen uit de Psychogoed Toolbox, begeleiding in live Q&A’s en gratis trainingen. Zo ga je beter bij je cliënten aansluiten, voel je je zelfverzekerder en behaal je sneller positief resultaat voor jouw cliënten!